ทำความรู้จักกับ จรวดแซทเทิร์น ไฟว์ (Saturn V)

แซทเทิร์น ไฟว์ (Saturn V) คือสุดยอดจรวดที่องค์การนาซา (NASA) สร้างขึ้นเพื่อภารกิจสำคัญในการส่งมนุษย์ไปเหยียบดวงจันทร์ ชื่อของมันมาจากเลขโรมัน “V” ซึ่งหมายถึงเลข 5 จรวดแซทเทิร์น ไฟว์ (Saturn V) จัดอยู่ในประเภท “เฮฟวี ลิฟต์ วีฮิเคิล” (Heavy Lift Vehicle) บ่งบอกถึงพลังขับเคลื่อนอันมหาศาล มันได้รับการยกย่องว่าเป็นจรวดที่ทรงพลังที่สุดเท่าที่เคยทะยานขึ้นสู่ท้องฟ้าได้สำเร็จ

จรวดแซทเทิร์น ไฟว์ (Saturn V) เป็นหัวใจหลักของโครงการอะพอลโล (Apollo program) ในช่วงทศวรรษ 1960 และ 1970 นอกจากนี้ มันยังมีบทบาทสำคัญในการส่งสถานีอวกาศสกายแล็บ (Skylab space station) ขึ้นสู่วงโคจร

แซทเทิร์น ไฟว์ ยิ่งใหญ่แค่ไหน?

จรวดแซทเทิร์น ไฟว์ (Saturn V) สูง 111 เมตร (363 ฟุต)  ซึ่งสูงพอๆ กับตึก 36 ชั้น หรือสูงกว่าเทพีเสรีภาพถึง 18 เมตร เมื่อเติมเชื้อเพลิงเต็มที่ก่อนออกตัว น้ำหนักของมันจะอยู่ที่ 2.8 ล้านกิโลกรัม ซึ่งเทียบเท่ากับน้ำหนักของช้างถึง 400 เชือก

ในขณะที่ทะยานขึ้นจากฐานปล่อย จรวดแซทเทิร์น ไฟว์ (Saturn V) สร้างแรงขับ (thrust) ได้ถึง 34.5 ล้านนิวตัน (7.6 ล้านปอนด์) พลังงานมหาศาลนี้มากกว่าพลังงานรวมกันของเขื่อนฮูเวอร์ถึง 85 เขื่อน หากเปรียบเทียบกับการเดินทางด้วยรถยนต์ เชื้อเพลิงที่แซทเทิร์น ไฟว์ (Saturn V) ใช้ในภารกิจลงจอดบนดวงจันทร์ สามารถทำให้รถยนต์ที่วิ่งได้ 48 กิโลเมตรต่อแกลลอน เดินทางรอบโลกได้ถึง 800 รอบ

ความสามารถในการบรรทุกของแซทเทิร์น ไฟว์ (Saturn V) ก็น่าประทับใจไม่แพ้กัน มันสามารถส่งน้ำหนักประมาณ 118,000 กิโลกรัม (130 ตัน) หรือเทียบเท่ากับรถโรงเรียน 10 คัน เข้าสู่วงโคจรของโลกได้ และสำหรับภารกิจมุ่งหน้าสู่ดวงจันทร์ มันสามารถบรรทุกน้ำหนักได้ถึง 43,500 กิโลกรัม (50 ตัน) หรือเทียบเท่ากับรถโรงเรียน 4 คัน

ประวัติศาสตร์ของ แซทเทิร์น ไฟว์

จรวดแซทเทิร์น ไฟว์ (Saturn V) ได้รับการพัฒนาขึ้นที่ศูนย์การบินอวกาศมาร์แชล (Marshall Space Flight Center) ขององค์การนาซา (NASA) ในเมืองฮันต์สวิลล์ รัฐแอละแบมา มันเป็นหนึ่งในตระกูลจรวดแซทเทิร์น (Saturn) สามรุ่นที่นาซา (NASA) สร้างขึ้น โดยมีจรวดรุ่นเล็กกว่าอย่าง แซทเทิร์น วัน (Saturn I) (1) และ แซทเทิร์น วันบี (Saturn IB) (1b) ทำหน้าที่ส่งมนุษย์ขึ้นไปโคจรรอบโลก ส่วนแซทเทิร์น ไฟว์ (Saturn V) ทำหน้าที่ส่งมนุษย์ไปไกลกว่านั้น นั่นคือสู่ดวงจันทร์

การเปิดตัวครั้งแรกของแซทเทิร์น ไฟว์ (Saturn V) เกิดขึ้นในปี 1967 ในภารกิจที่ชื่อว่า อะพอลโล 4 (Apollo 4) ตามมาด้วย อะพอลโล 6 (Apollo 6) ในปี 1968 จรวดทั้งสองลำนี้ถูกส่งขึ้นไปโดยไม่มีนักบิน เพื่อทดสอบประสิทธิภาพของแซทเทิร์น ไฟว์ (Saturn V)

ภารกิจแรกที่ส่งนักบินอวกาศไปกับแซทเทิร์น ไฟว์ (Saturn V) คือ อะพอลโล 8 (Apollo 8) ในครั้งนั้น นักบินอวกาศได้โคจรรอบดวงจันทร์ แต่ยังไม่ได้ลงจอด ต่อมาใน อะพอลโล 9 (Apollo 9) ลูกเรือได้ทดสอบยานลงจอดบนดวงจันทร์อะพอลโล (Apollo moon lander) ในวงโคจรของโลก โดยจำลองการบินแต่ไม่ได้ลงจอดบนพื้นผิวดวงจันทร์จริงๆ ในภารกิจ อะพอลโล 10 (Apollo 10) แซทเทิร์น ไฟว์ (Saturn V) ได้พายานลงจอดไปถึงดวงจันทร์ ลูกเรือได้ทดสอบการทำงานของยานในอวกาศ แต่ยังไม่ถึงขั้นตอนของการลงจอด

และแล้วในปี 1969 ประวัติศาสตร์ก็ถูกสร้างขึ้น เมื่อ อะพอลโล 11 (Apollo 11) กลายเป็นภารกิจแรกที่ส่งนักบินอวกาศไปลงจอดบนดวงจันทร์ได้สำเร็จ หลังจากนั้น จรวดแซทเทิร์น ไฟว์ (Saturn V) ยังคงเป็นพาหนะสำคัญที่ช่วยให้นักบินอวกาศได้ไปเยือนดวงจันทร์อีกหลายครั้งในภารกิจ อะพอลโล 12 (Apollo 12), 14, 15, 16 และ 17 แม้แต่ในภารกิจที่เผชิญกับความท้าทายอย่าง อะพอลโล 13 (Apollo 13) แซทเทิร์น ไฟว์ (Saturn V) ก็ยังทำหน้าที่ส่งลูกเรือขึ้นสู่อวกาศอย่างสมบูรณ์ ถึงแม้ว่าปัญหาที่เกิดขึ้นกับยานอวกาศอะพอลโล (Apollo spacecraft) จะทำให้พวกเขาไม่สามารถลงจอดบนดวงจันทร์ได้ก็ตาม

หลักการทำงานของ แซทเทิร์น ไฟว์

จรวดแซทเทิร์น ไฟว์ (Saturn V) ที่ใช้ในการส่งสถานีอวกาศสกายแล็บ (Skylab space station) มีเพียงสองขั้น หรือ “สเตจ” (stage) แต่สำหรับภารกิจอะพอลโล (Apollo missions) จรวดแซทเทิร์น ไฟว์ (Saturn V) จะมีสามขั้น

แต่ละขั้นจะทำหน้าที่เผาไหม้เชื้อเพลิงของตัวเองจนหมด จากนั้นก็จะสลัดตัวแยกออกจากจรวด เมื่อขั้นแรกถูกปลดออก เครื่องยนต์ของขั้นที่สองก็จะจุดระเบิดเพื่อขับเคลื่อนจรวดต่อไป และเมื่อถึงเวลาที่เหมาะสม ขั้นที่สองก็จะถูกปลดออกเช่นกัน เพื่อให้ขั้นที่สามทำหน้าที่ของมัน

ขั้นแรกของจรวดมีเครื่องยนต์ที่ทรงพลังที่สุด เนื่องจากต้องรับภาระหนักในการยกจรวดทั้งลำที่มีเชื้อเพลิงเต็มที่ให้ขึ้นจากพื้น ขั้นแรกจะพุ่งทะยานขึ้นไปจนถึงความสูงประมาณ 68 กิโลเมตร (42 ไมล์) จากนั้นขั้นที่สองจะรับช่วงต่อในการพาจรวดขึ้นไปเกือบถึงวงโคจร และขั้นที่สามจะเป็นขั้นสุดท้ายในการนำยานอวกาศอะพอลโล (Apollo spacecraft) เข้าสู่วงโคจรของโลก และผลักดันให้มุ่งหน้าไปยังดวงจันทร์

เมื่อเสร็จสิ้นภารกิจ สองขั้นแรกของจรวดจะตกลงสู่มหาสมุทร ส่วนขั้นที่สาม อาจจะยังคงอยู่ในอวกาศ หรือพุ่งชนดวงจันทร์

ภารกิจสุดท้ายของจรวดแซทเทิร์น ไฟว์ (Saturn V) เกิดขึ้นในปี 1973 โดยไม่มีลูกเรือ มันถูกใช้เพื่อส่งสถานีอวกาศสกายแล็บ (Skylab space station) ขึ้นไปประจำการในวงโคจรของโลก และนั่นก็เป็นจุดสิ้นสุดของตำนานจรวดที่ยิ่งใหญ่ที่สุดในประวัติศาสตร์

ข้อมูลอ้างอิง: NASA

• What Was the Saturn V?