พบแบคทีเรียสายพันธุ์ใหม่บนสถานีอวกาศจีน สร้างความกังวลต่อการเดินทางในอวกาศ

นักวิทยาศาสตร์ค้นพบจุลชีพที่ไม่เคยพบในโลกบนสถานีอวกาศเทียนกง (Tiangong Space Station) ของจีน จุลชีพนี้พัฒนาขึ้นในห้องโดยสารของสถานี และการค้นพบนี้อาจส่งผลกระทบสำคัญต่ออนาคตของการเดินทางในอวกาศ

จากการเก็บตัวอย่างจากสถานีอวกาศเทียนกง พบร่องรอยของแบคทีเรียที่มีลักษณะที่อาจช่วยให้มันทำงานได้ดีในสภาวะแวดล้อมที่ตึงเครียด เหนือพื้นผิวโลกหลายร้อยกิโลเมตร นักวิจัยจากกลุ่มเทคโนโลยีชีวภาพอวกาศเสินโจว (Shenzhou Space Biotechnology Group) และสถาบันวิศวกรรมระบบยานอวกาศปักกิ่ง (Beijing Institute of Spacecraft System Engineering) ตั้งชื่อสิ่งที่ค้นพบนี้ว่า Niallia tiangongensis ซึ่งจำเป็นอย่างยิ่งที่ต้องปกป้องสุขภาพของนักบินอวกาศและความปลอดภัยของยานอวกาศในภารกิจระยะยาว

ตัวอย่างถูกเก็บจากห้องโดยสารบนสถานีอวกาศในเดือนพฤษภาคม 2566 โดยลูกเรือเสินโจว-15 (Shenzhou-15) ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของการสำรวจโดยโครงการศึกษาจุลินทรีย์ในพื้นที่อยู่อาศัยของสถานีอวกาศจีน (China Space Station Habitation Area Microbiome Programme) การศึกษาติดตามผลพบว่า จุลินทรีย์ที่อาศัยอยู่ในสถานีอวกาศมีองค์ประกอบและหน้าที่แตกต่างจากจุลินทรีย์ที่พบในสถานีอวกาศนานาชาติ

สายพันธุ์ใหม่นี้มีความคล้ายคลึงกับ Niallia circulans ซึ่งเป็นแบคทีเรียรูปแท่งที่อาศัยอยู่ในดิน ก่อนหน้านี้ Niallia circulans เคยถูกจัดว่าเป็นบาซิลลัส (Bacillus) ที่ก่อให้เกิดโรค เช่นเดียวกับสายพันธุ์บาซิลลัส (Bacillus), N. circulans และญาติในอวกาศของมัน สร้างสปอร์ที่ทนทานเพื่อเอาชีวิตรอดในสภาวะที่ยากลำบาก

ยังไม่ชัดเจนว่า N. tiangongensis วิวัฒนาการบนสถานีอวกาศ หรือเดินทางมาในรูปแบบสปอร์พร้อมลักษณะเด่นบางอย่าง อย่างไรก็ตาม การวิเคราะห์ยีนและหน้าที่ของมันล่าสุดพบว่า สายพันธุ์ใหม่นี้มีความสามารถพิเศษในการสลายเจลาตินเพื่อใช้เป็นแหล่งของไนโตรเจนและคาร์บอน ความสามารถนี้มีประโยชน์ในการสร้างเกราะป้องกันไบโอฟิล์มเมื่ออยู่ในสภาวะที่เลวร้าย

การค้นพบนี้แสดงให้เห็นว่า Niallia เป็นจุลินทรีย์ที่มีความหลากหลาย และแบคทีเรียบางชนิดสามารถปรับตัวเข้ากับสภาพแวดล้อมในอวกาศได้อย่างง่ายดาย นอกจากนี้ การจัดการกับจุลินทรีย์เหล่านี้เป็นเรื่องที่ท้าทาย การตรวจสอบ ห้องปลอดเชื้อที่ NASA ใช้เตรียมภารกิจ Mars Phoenix พบจุลชีพหลายสิบสายพันธุ์ใหม่

การศึกษาล่าสุดเกี่ยวกับแบคทีเรียใหม่เหล่านี้พบว่า ความสามารถในการอยู่รอดในสภาวะที่ควรจะปราศจากเชื้อโรคนั้น มาจากยีนที่เกี่ยวข้องกับการซ่อมแซม DNA และความต้านทานต่อสารที่เป็นพิษต่อจุลชีพอื่น ๆ การทำความเข้าใจจุลินทรีย์เหล่านี้จึงเป็นสิ่งสำคัญในการจัดการกับพวกมัน หากเราไม่สามารถป้องกันการดำรงอยู่หรือการปรับตัวของพวกมันได้ การศึกษาว่าจุลินทรีย์จะปรับตัวอย่างไรกับการดำรงชีวิตในอวกาศจึงเป็นสิ่งจำเป็น

แม้ว่ายังไม่ทราบว่า Niallia tiangongensis จะเป็นอันตรายต่อสุขภาพของนักบินอวกาศบนเทียนกงหรือไม่ แต่ก็ทำให้เกิดความกังวลอย่างมากเกี่ยวกับปัญหาสุขภาพของนักบินอวกาศที่อาจเกิดจากจุลชีพในอวกาศ

ข้อมูลข่าวอ้างอิง: Science alert

• Unknown Species of Bacteria Discovered in China’s Space Station