นักดาราศาสตร์ได้เปิดเผยการค้นพบอันล้ำค่าถึงสองครั้งด้วยกล้องโทรทรรศน์อวกาศเจมส์ เวบบ์ (James Webb Space Telescope – JWST) โดยพบดาวเคราะห์นอกระบบที่มีฝนทรายตก และอีกดวงที่กำลังก่อตัวขึ้นจากสสารคล้ายทราย เปรียบเสมือน “ปราสาททราย”
การค้นพบครั้งนี้เกิดขึ้นในระบบดาวเคราะห์ที่โคจรรอบดาวยังอายุน้อย ห่างจากโลกประมาณ 300 ปีแสง โดยมีดาวเคราะห์สองดวงชื่อ YSES-1 b และ YSES-1 c ซึ่งอุดมไปด้วยสารซิลิกา (silica) หยาบและแข็ง นักดาราศาสตร์มองว่าการศึกษาดาวเคราะห์ก๊าซยักษ์ทั้งสองนี้ จะช่วยให้เข้าใจกระบวนการก่อกำเนิดและวิวัฒนาการของดาวเคราะห์ประเภทเดียวกับดาวพฤหัสบดีและดาวเสาร์ในระบบสุริยะของเราได้ดียิ่งขึ้น
สำหรับดาวเคราะห์ YSES-1 c สสารซิลิกาเหล่านี้อยู่ในรูปของเมฆในชั้นบรรยากาศ ทำให้ดาวมีสีแดงอมส้ม และก่อให้เกิด “ฝนทราย” ตกลงสู่แกนกลางของดาว นี่เป็นครั้งแรกที่มีการตรวจพบซิลิเกตโดยตรงในชั้นบรรยากาศของดาวเคราะห์นอกระบบ
ส่วนดาวเคราะห์ YSES-1 b ซึ่งมีมวลประมาณ 6 เท่าของดาวพฤหัสบดี กำลังอยู่ในช่วงก่อตัวและถูกล้อมรอบด้วย “จานก๊าซและฝุ่นรอบดาวเคราะห์” (circumplanetary disk) ซึ่งเป็นแหล่งป้อนสสารก่อตัวรวมถึงซิลิเกตให้กับดาวเคราะห์ดวงนี้ การค้นพบนี้ชี้ให้เห็นถึงกลไกที่ซับซ้อนของการขนส่งและการก่อตัวในชั้นบรรยากาศของดาวเคราะห์
การค้นพบเมฆทรายบนดาวเคราะห์นอกระบบมีความสำคัญอย่างยิ่ง เนื่องจากช่วยให้นักวิทยาศาสตร์เข้าใจการทำงานของกระบวนการในชั้นบรรยากาศและการก่อตัวของดาวเคราะห์ ซึ่งยังคงเป็นหัวข้อที่ถกเถียงกันอยู่ เนื่องจากยังไม่มีข้อตกลงที่ชัดเจนในแบบจำลองต่างๆ
ข้อมูลอ้างอิง: Space.com
- James Webb Space Telescope sees 1st exoplanet raining sand alongside ‘sandcastle’ partner world
