ในประวัติศาสตร์ของการสำรวจอวกาศ มีเรื่องราวหลายเรื่องที่แสดงให้เห็นถึงความเฉลียวฉลาดและการแก้ไขปัญหาเฉพาะหน้าของมนุษย์ หนึ่งในนั้นคือเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นกับภารกิจอะพอลโล 13 (Apollo 13) เมื่อยานประสบอุบัติเหตุระหว่างทาง ทำให้ลูกเรือต้องใช้ไหวพริบและวัสดุที่มีอยู่อย่างจำกัดเพื่อเอาชีวิตรอดจากปริมาณก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ที่เพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็ว
วิกฤตการณ์บนยานอวกาศ
ภารกิจอะพอลโล 13 ถูกส่งขึ้นไปในวันที่ 11 เมษายน พ.ศ. 2513 โดยมีเป้าหมายเพื่อลงจอดบนดวงจันทร์เป็นครั้งที่สาม แต่เมื่อเดินทางไปได้เพียง 2 วัน ถังออกซิเจนบนยานบัญชาการ (Command Module) เกิดระเบิดขึ้น ทำให้ระบบไฟฟ้าและออกซิเจนเสียหายอย่างหนัก นักบินอวกาศทั้งสามคน ได้แก่ เจมส์ โลเวลล์ (James Lovell), แจ็ก สวิเกิร์ต (Jack Swigert) และเฟร็ด เฮส (Fred Haise) จึงต้องย้ายเข้าไปยังยานลงจอดบนดวงจันทร์ (Lunar Module) ที่ชื่อว่า “แอควาเรียส” (Aquarius) เพื่อใช้เป็นยานชูชีพ
ปัญหาปริมาณคาร์บอนไดออกไซด์ที่สะสม
แม้ว่ายานลงจอดบนดวงจันทร์จะมีออกซิเจนเพียงพอสำหรับลูกเรือทั้งสามคนในการเดินทางกลับสู่โลก แต่ก็มีปัญหาใหม่เกิดขึ้น นั่นคือ ตัวกรองอากาศ (CO2 scrubber) ของยานลงจอดบนดวงจันทร์ถูกออกแบบมาสำหรับลูกเรือเพียงสองคนในระยะเวลาสั้นๆ ไม่ใช่สามคนเป็นเวลาหลายวัน ปริมาณก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ที่ถูกปล่อยออกมาจากการหายใจของลูกเรือ จึงเพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็วจนเป็นอันตรายถึงชีวิต เนื่องจากตัวกรองของยานบัญชาการและยานลงจอดบนดวงจันทร์มีรูปทรงและขนาดที่แตกต่างกัน
“Mailbox” กล่องช่วยชีวิตที่สร้างจากของเหลือใช้
วิศวกรบนภาคพื้นดินและนักบินอวกาศจึงต้องทำงานร่วมกันเพื่อหาทางออก พวกเขาใช้สิ่งของที่สามารถหาได้ในยานอวกาศ ได้แก่ ถุงพลาสติก เทปกาว และแผ่นกระดาษแข็งจากหน้าปกสมุดคู่มือ เพื่อสร้างอุปกรณ์กรองอากาศชั่วคราวขึ้นมา อุปกรณ์ชิ้นนี้ถูกใช้เพื่อต่อท่อกรองอากาศจากถังลิเทียมไฮดรอกไซด์ ที่มีอยู่บนยานบัญชาการเข้ากับระบบกรองอากาศของยานลงจอดบนดวงจันทร์ เนื่องจากรูปร่างของมันที่ดูคล้ายกล่องไปรษณีย์ นักบินอวกาศจึงตั้งชื่อเล่นให้ว่า “mailbox” หรือ “กล่องจดหมาย”
อุปกรณ์ “mailbox” นี้ ช่วยให้นักบินอวกาศสามารถกำจัดก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ส่วนเกินและทำให้คุณภาพอากาศดีขึ้นได้สำเร็จ เป็นการช่วยชีวิตลูกเรือทั้งสามคนให้สามารถเดินทางกลับโลกได้อย่างปลอดภัย
เรื่องราวของ “mailbox” ในภารกิจอะพอลโล 13 เป็นตัวอย่างที่ชัดเจนของความสามารถในการแก้ไขปัญหาเฉพาะหน้าและศักยภาพของมนุษย์ในการเอาชีวิตรอดในสถานการณ์ที่สิ้นหวัง เหตุการณ์นี้ได้กลายเป็นหนึ่งในเรื่องราวที่ได้รับการกล่าวขานมากที่สุดในประวัติศาสตร์การสำรวจอวกาศ
ข้อมูลอ้างอิง: NASA
