นักวิทยาศาสตร์ได้ค้นพบชิ้นส่วนอุกกาบาตหายากในตัวอย่างจากดวงจันทร์ ที่ยานฉางเอ๋อ-6 (Chang’e-6) ของจีนนำกลับมา ซึ่งอาจพลิกโฉมความเข้าใจของเราเกี่ยวกับการถ่ายเทมวลสารในระบบสุริยะ
การศึกษานี้ นำโดยทีมวิจัยจากสถาบันธรณีเคมีกว่างโจว (GIG) สังกัดสถาบันบัณฑิตวิทยาศาสตร์จีน ซึ่งได้รับการตีพิมพ์ในวารสาร Proceedings of the National Academy of Sciences ฉบับล่าสุด
อุกกาบาตที่ค้นพบนี้คือ อุกกาบาตชนิด ซีไอ คอนไดรต์ (CI chondrites) ซึ่งเป็นชนิดที่หาได้ยากอย่างยิ่งบนโลก โดยคิดเป็นสัดส่วนน้อยกว่าหนึ่งเปอร์เซ็นต์ของอุกกาบาตทั้งหมดที่เคยรวบรวมได้
สิ่งที่ทำให้การค้นพบบนดวงจันทร์ครั้งนี้สำคัญมาก เพราะดวงจันทร์แตกต่างจากโลก ดวงจันทร์แทบไม่มีชั้นบรรยากาศ และไม่มีการแปรสัณฐานแผ่นธรณีภาค (Plate tectonics) หรือการเคลื่อนตัวของแผ่นเปลือกโลก นั่นหมายความว่า พื้นผิวของมันสามารถเก็บรักษาร่องรอยดั้งเดิมของการพุ่งชนของดาวเคราะห์น้อยในยุคโบราณไว้ได้อย่างสมบูรณ์ เปรียบเสมือน “หอจดหมายเหตุทางธรรมชาติ” ที่บันทึกประวัติศาสตร์ของระบบสุริยะไว้
ทีมวิจัยได้ใช้เทคนิคขั้นสูงในการตรวจสอบองค์ประกอบของแร่และไอโซโทป (Isotopes) ของออกซิเจนในดินดวงจันทร์ และยืนยันว่าชิ้นส่วนที่พบมาจากอุกกาบาตที่คล้ายกับ ซีไอ คอนไดรต์
อุกกาบาตชนิดนี้มีความพิเศษคือ อุดมไปด้วยน้ำและสารอินทรีย์ ซึ่งโดยทั่วไปมีต้นกำเนิดมาจากระบบสุริยะชั้นนอก (Outer Solar System) พื้นที่ไกลโพ้นเลยวงโคจรของดาวอังคารออกไป
การศึกษานี้ชี้ให้เห็นว่า ระบบโลก-ดวงจันทร์ อาจเคยถูกพุ่งชนโดยอุกกาบาตชนิดคาร์บอนาเชียสคอนไดรต์ (Carbonaceous chondrites) ซึ่งเป็นกลุ่มเดียวกับ ซีไอ คอนไดรต์ มากกว่าที่นักวิทยาศาสตร์เคยประเมินไว้ในอดีต
หลิน หมาง นักวิจัยจาก GIG กล่าวว่า “การค้นพบนี้ไม่เพียงแต่บ่งชี้ว่าสสารจากระบบสุริยะชั้นนอกสามารถเดินทางอพยพมายังระบบสุริยะชั้นใน (Inner Solar System) ได้เท่านั้น แต่ยังมีนัยสำคัญอย่างยิ่งต่อการอธิบายแหล่งกำเนิดของน้ำบนพื้นผิวดวงจันทร์ด้วย”
การค้นพบนี้เป็นแนวทางใหม่สำหรับการวิจัยในอนาคต เกี่ยวกับการกระจายตัวและวิวัฒนาการของทรัพยากรน้ำบนดวงจันทร์ต่อไป
สำหรับภารกิจประวัติศาสตร์ ฉางเอ๋อ-6 ในปี 2024 ยานได้นำตัวอย่างจากด้านไกลของดวงจันทร์ (Lunar far-side) กลับมายังโลกเป็นครั้งแรก โดยมีน้ำหนักรวม 1,935.3 กรัม ตัวอย่างเหล่านี้ถูกเก็บมาจากแอ่งเซาท์โพล-เอตเคน (South Pole-Aitken Basin) ซึ่งเป็นแอ่งขนาดใหญ่ที่ลึกที่สุดและเก่าแก่ที่สุดบนดวงจันทร์
นอกจากผลลัพธ์ที่น่าทึ่งแล้ว การศึกษานี้ยังได้สร้างระเบียบวิธีที่เป็นระบบสำหรับการระบุวัสดุจากอุกกาบาตในตัวอย่างที่เก็บจากนอกโลก ซึ่งจะเป็นประโยชน์ต่อภารกิจสำรวจอวกาศในอนาคต
ข้อมูลอ้างอิง: Xinhua
- Scientists discover rare meteorite relics in Chang’e-6 lunar samples
About the Author
