นักวิทยาศาสตร์ตั้งข้อสงสัยสัญญาณสิ่งมีชีวิตต่างดาว “จริงหรือหลอก?”

นักวิทยาศาสตร์จากมหาวิทยาลัยชิคาโกตั้งข้อสงสัยเพิ่มเติมต่อการค้นพบโมเลกุลที่อาจบ่งชี้ถึงสิ่งมีชีวิตบนดาวเคราะห์ K2-18b ซึ่งอยู่ห่างจากโลก 124 ปีแสง การค้นพบนี้ประกาศโดยนักวิจัยจากมหาวิทยาลัยเคมบริดจ์เมื่อเดือนเมษายนที่ผ่านมาและได้รับความสนใจจากทั่วโลก

ผลการวิเคราะห์ข้อมูลใหม่ชี้ว่า การตรวจจับโมเลกุลดังกล่าว ยังไม่สามารถสรุปได้แน่ชัด นอกจากนี้ โมเลกุลอื่น ๆ ที่ไม่เกี่ยวข้องกับสิ่งมีชีวิตก็อาจเป็นสาเหตุของค่าที่ตรวจพบได้เช่นกัน

นักวิจัยหลังปริญญาเอกของมหาวิทยาลัยชิคาโก และผู้เขียนหลักของงานวิจัยที่กำลังจะตีพิมพ์ในวารสาร Astronomy & Astrophysics Letters อธิบายว่า “ข้อมูลที่เรามีอยู่ตอนนี้ยังมีสัญญาณรบกวนมากเกินไปที่จะใช้เป็นหลักฐานในการยืนยันข้อกล่าวอ้างดังกล่าวได้” เขากล่าวเสริมว่า “ยังไม่มีความแน่นอนมากพอที่จะตัดสินได้ไม่ทางใดก็ทางหนึ่ง”

ทีมวิจัยจากเคมบริดจ์ได้วิเคราะห์ข้อมูลที่ได้จากกล้องโทรทรรศน์อวกาศเจมส์ เวบบ์ และสรุปว่าพบโมเลกุลไดเมทิลซัลไฟด์ (dimethyl sulfide) หรือไดเมทิลไดซัลไฟด์ (dimethyl disulfide) ซึ่งบนโลกนี้ โมเลกุลทั้งสองชนิดนี้เกี่ยวข้องกับสิ่งมีชีวิตเท่านั้น อย่างไรก็ตาม นักฟิสิกส์ดาราศาสตร์จากมหาวิทยาลัยชิคาโกต้องการตรวจสอบข้อมูลอีกครั้ง โดยตระหนักว่า “การกล่าวอ้างที่พิเศษย่อมต้องการหลักฐานที่พิเศษ”

นักวิจัยจากมหาวิทยาลัยชิคาโกกล่าวเสริมว่า การทำงานกับค่าที่จางมาก ๆ ทำให้การระบุโมเลกุลเฉพาะเจาะจงเป็นเรื่องยากมาก โดยอธิบายว่า “อะไรก็ตามที่มีคาร์บอนเชื่อมต่อกับไฮโดรเจนสามอะตอมจะปรากฏที่ความยาวคลื่นเฉพาะ นั่นคือสิ่งที่ไดเมทิลซัลไฟด์มี แต่มีสารประกอบอื่น ๆ อีกนับไม่ถ้วนที่มีคาร์บอนและไฮโดรเจนสามอะตอม ซึ่งจะแสดงลักษณะคล้ายกันในข้อมูลของกล้องเวบบ์ ดังนั้น แม้จะมีข้อมูลที่ดีกว่านี้ ก็ยังยากที่จะแน่ใจว่าสิ่งที่เราเห็นคือไดเมทิลซัลไฟด์จริง ๆ”

การวิเคราะห์ของพวกเขาได้ข้อสรุปว่าโมเลกุลอื่น ๆ หลายชนิดก็สามารถเป็นไปได้กับสิ่งที่กล้องโทรทรรศน์ตรวจพบ ตัวอย่างเช่น อีเทน (ethane) ซึ่งเป็นก๊าซที่พบในชั้นบรรยากาศของดาวเคราะห์หลายดวง เช่น ดาวเนปจูน ซึ่งแน่นอนว่าไม่ได้บ่งชี้ถึงสิ่งมีชีวิต

ทีมนักวิจัยชี้ว่า โดยปกติแล้วนักวิจัยมักจะเลือกคำอธิบายที่ง่ายที่สุดเมื่อตรวจสอบข้อมูล “เราควรนำเสนอโมเลกุลแปลกปลอมในการตีความหลังจากตัดโมเลกุลที่เราคาดว่าจะพบในชั้นบรรยากาศออกไปแล้วเท่านั้น” ในกรณีนี้ หากสัญญาณที่ตรวจพบอาจเป็นได้ทั้งไดเมทิลซัลไฟด์หรืออีเทน ซึ่งเป็นโมเลกุลที่เราเคยเห็นรอบดาวเคราะห์ในระบบสุริยะของเราเอง นักวิจัยก็จะสมมติว่าคำตอบที่เป็นไปได้ทั่วไปมากกว่า ไม่ใช่คำตอบที่น่าตื่นเต้นที่สุด

นักวิจัยยังเตือนด้วยว่า รายงานที่เผยแพร่เมื่อเดือนเมษายนอ้างอิงจากการสังเกตเพียงชุดเดียวเท่านั้น กล้องโทรทรรศน์หลายตัว รวมถึงกล้องเวบบ์และกล้องฮับเบิล ได้สังเกตการณ์ดาวเคราะห์ดวงนี้หลายครั้ง หากนำข้อมูลจากการสังเกตการณ์ทั้งหมดมารวมกัน หลักฐานสำหรับการมีอยู่ของไดเมทิลซัลไฟด์จะดูอ่อนลงมาก

ผู้เขียนงานวิจัยจากมหาวิทยาลัยชิคาโกระบุว่า รายงานของพวกเขามีวัตถุประสงค์เพื่อให้มุมมองที่สมบูรณ์ยิ่งขึ้นเกี่ยวกับการค้นพบนี้ โดยกล่าวว่า “การตอบคำถามว่ามีสิ่งมีชีวิตนอกระบบสุริยะหรือไม่นั้นเป็นคำถามที่สำคัญที่สุดในสาขาของเรา นั่นคือเหตุผลที่เราทุกคนกำลังศึกษาดาวเคราะห์เหล่านี้ เรากำลังมีความก้าวหน้าอย่างมากในสาขานี้ และเราไม่ต้องการให้สิ่งนั้นถูกบดบังด้วยการประกาศที่ยังไม่สมบูรณ์”

ข้อมูลอ้างอิง: Phys. ORG
– Possible sign of life in deep space faces new doubts