นักวิทยาศาสตร์ค้นพบเบาะแสสำคัญจากข้อมูลของกล้องโทรทรรศน์อวกาศเจมส์ เวบบ์ (James Webb Space Telescope หรือ JWST) ที่บ่งชี้ว่าดาวเคราะห์นอกระบบสุริยะ LHS 1140b อาจเป็น “ดาวเคราะห์มหาสมุทร” ที่มีศักยภาพในการเป็นแหล่งกำเนิดสิ่งมีชีวิต นับเป็นก้าวสำคัญในการค้นหาโลกที่อยู่อาศัยได้นอกเหนือจากโลกของเรา
LHS 1140b หรือที่รู้จักกันในชื่อ “ซูเปอร์เอิร์ธ” (Super-Earth) เป็นดาวเคราะห์นอกระบบที่มีขนาดใหญ่กว่าโลกของเราประมาณ 1.7 เท่า โคจรรอบดาวแคระแดง LHS 1140 ซึ่งมีขนาดเล็กกว่าและสลัวกว่าดวงอาทิตย์ของเรามาก ดาวเคราะห์ดวงนี้ตั้งอยู่ในเขตที่เอื้อต่อการอยู่อาศัย (Habitable Zone) ของดาวฤกษ์แม่ ซึ่งเป็นระยะที่เหมาะสมที่อุณหภูมิพื้นผิวของดาวเคราะห์จะเอื้อให้น้ำสามารถคงอยู่ในรูปของเหลวได้
ข้อมูลจากการสังเกตการณ์ดาวเคราะห์ LHS 1140b โดยกล้องโทรทรรศน์อวกาศเจมส์ เวบบ์ (JWST) ได้ถูกรวบรวมในเดือนธันวาคม 2023 และผลการวิเคราะห์ได้ถูกเผยแพร่ในวารสารวิชาการ The Astrophysical Journal Letters เมื่อวันที่ 8 กรกฎาคม 2024
เดิมทีนักวิทยาศาสตร์เชื่อว่า LHS 1140b เป็นดาวเคราะห์หินที่มีความหนาแน่นสูง แต่การวิเคราะห์ข้อมูลล่าสุดจากกล้องโทรทรรศน์อวกาศเจมส์ เวบบ์ได้เปลี่ยนแปลงแนวคิดนี้ไป การสังเกตการณ์แสดงให้เห็นว่าดาวเคราะห์ดวงนี้มีความหนาแน่นต่ำกว่าที่คาดการณ์ไว้สำหรับดาวเคราะห์หินที่มีองค์ประกอบคล้ายโลก ซึ่งชี้ให้เห็นว่าอาจมีน้ำเป็นองค์ประกอบสูงถึง 10-20% ของมวลทั้งหมด
การสำรวจบรรยากาศของ LHS 1140b ด้วยเครื่องมือ NIRISS (Near Infrared Imager and Slitless Spectrograph) ของกล้องโทรทรรศน์เจมส์ เวบบ์ ได้ช่วยให้นักวิจัยตัดความเป็นไปได้ที่ดาวเคราะห์ดวงนี้จะเป็น “มินิ-เนปจูน” (Mini-Neptune) ซึ่งเป็นดาวเคราะห์แก๊สขนาดเล็กที่มีบรรยากาศหนาแน่นเต็มไปด้วยไฮโดรเจนออกไปได้ ข้อมูลสนับสนุนความเป็นไปได้ที่ดาวเคราะห์ดวงนี้มีบรรยากาศที่มีน้ำหนักโมเลกุลสูง ซึ่งอาจประกอบด้วยไนโตรเจน ไอน้ำ และคาร์บอนไดออกไซด์
นักดาราศาสตร์สันนิษฐานว่า เนื่องจาก LHS 1140b มีการหมุนแบบประสาน (Synchronous Rotation) ด้านหนึ่งของดาวเคราะห์จะหันเข้าหาดาวฤกษ์แม่ตลอดเวลา ทำให้เกิด “ดาวเคราะห์ลูกตา” (Eyeball Planet) ที่มีมหาสมุทรน้ำเหลวขนาดใหญ่บนด้านที่รับแสงอาทิตย์ตลอดเวลา และอาจมีพื้นผิวส่วนใหญ่เป็นน้ำแข็งในด้านที่มืดมิดอุณหภูมิของมหาสมุทรบริเวณที่รับแสงอาจอยู่ที่ประมาณ 20 องศาเซลเซียส ซึ่งเอื้อต่อการดำรงอยู่ของสิ่งมีชีวิต
การค้นพบครั้งนี้เน้นย้ำถึงความสำคัญของกล้องโทรทรรศน์อวกาศเจมส์ เวบบ์ ในการศึกษาดาวเคราะห์นอกระบบและขยายขอบเขตความเข้าใจของเราเกี่ยวกับความเป็นไปได้ของโลกที่เอื้อต่อสิ่งมีชีวิตในเอกภพ
ข้อมูลอ้างอิง: NASA/Sci News
- Habitable Zone Exoplanet LHS 1140b is Probably Snowball or Water World
