NASA เผยผลการศึกษาล่าสุดจากภารกิจยานสำรวจอินไซต์ (InSight) ที่ลงจอดบนดาวอังคารตั้งแต่ปี ค.ศ. 2018 พบหลักฐานที่น่าสนใจเกี่ยวกับโครงสร้างภายในของดาวเคราะห์สีแดง โดยข้อมูลจาก “Marsquake” หรือแรงสั่นสะเทือนบนดาวอังคารที่ยานอินไซต์บันทึกไว้ได้ แสดงให้เห็นว่าชั้นแมนเทิล (mantle) ที่อยู่ระหว่างเปลือก (crust) และแกนกลาง (core) ไม่ได้มีเนื้อเดียวอย่างที่เคยคาดไว้ แต่กลับเต็มไปด้วยเศษหินขนาดมหึมาที่กระจัดกระจายอยู่
การค้นพบนี้ตีพิมพ์ในวารสารวิทยาศาสตร์ชื่อดังอย่าง Science โดยทีมนักวิทยาศาสตร์จากภารกิจอินไซต์ ได้วิเคราะห์ข้อมูลคลื่นไหวสะเทือนความถี่สูงจากเหตุการณ์ Marsquake จำนวน 1,319 ครั้งที่เกิดขึ้นตลอดภารกิจ สัญญาณคลื่นเหล่านี้ทำหน้าที่คล้ายกับการเอกซเรย์ภายในดาวเคราะห์ นักวิจัยพบว่าคลื่นไหวสะเทือนจาก Marsquake 8 ครั้ง มีการเดินทางที่ล่าช้าและบิดเบี้ยวเมื่อผ่านเข้าไปในชั้นแมนเทิล ซึ่งจากการสร้างแบบจำลองด้วยคอมพิวเตอร์ พบว่าปรากฏการณ์นี้เกิดจากก้อนหินขนาดใหญ่ที่มีองค์ประกอบทางเคมีแตกต่างจากหินโดยรอบ
จากการวิเคราะห์เพิ่มเติม ทีมนักวิทยาศาสตร์คาดการณ์ว่าก้อนหินขรุขระเหล่านี้ อาจเป็นเศษซากจากการชนของดาวเคราะห์น้อยครั้งใหญ่ในช่วง 4,500 ล้านปีก่อน ซึ่งเป็นช่วงที่ดาวอังคารเพิ่งก่อตัวขึ้นใหม่ ๆ โดยแรงปะทะที่รุนแรงได้ทำให้เปลือกและชั้นแมนเทิลยุคแรกหลอมละลายเป็นทะเลแมกมา (magma) และเมื่อแมกมาแข็งตัวลง ก็ได้ทิ้งก้อนหินที่มีองค์ประกอบแตกต่างกันเหล่านี้ไว้ภายใน
ศาสตราจารย์โทเบียส โฮลเลอร์ (Tobias Hölle) หนึ่งในผู้วิจัยจากมหาวิทยาลัยเทคโนโลยีซูริก (ETH Zurich) ประเทศสวิตเซอร์แลนด์ อธิบายว่าการขาดแคลนแผ่นเปลือกโลกที่เคลื่อนที่ได้เหมือนบนโลก ทำให้ดาวอังคารไม่มีกระบวนการทางธรณีวิทยาที่ซับซ้อนอย่างการเคลื่อนตัวของแผ่นเปลือกโลก หรือการปะทุของภูเขาไฟอย่างต่อเนื่อง ซึ่งจะทำให้เศษซากจากยุคโบราณถูกบดขยี้และผสมปนเปกันไปหมด ในทางกลับกัน ดาวอังคารจึงทำหน้าที่เสมือนเป็น “แคปซูลกาลเวลา” (time capsule) ที่ยังคงรักษาบันทึกทางประวัติศาสตร์การก่อตัวของระบบสุริยะยุคแรกเอาไว้ ทำให้การศึกษา Marsquake ช่วยให้นักวิทยาศาสตร์สามารถมองเห็นและเข้าใจกระบวนการก่อร่างสร้างดาวเคราะห์ในอดีตได้อย่างที่ไม่เคยมีมาก่อน
การค้นพบนี้ไม่เพียงแต่เป็นข้อมูลสำคัญที่ช่วยไขปริศนาโครงสร้างภายในของดาวอังคาร แต่ยังเป็นก้าวสำคัญในการทำความเข้าใจวิวัฒนาการของดาวเคราะห์หินในระบบสุริยะทั้งหมดอีกด้วย
ข้อมูลอ้างอิง: NASA
- NASA Marsquake Data Reveals Lumpy Nature of Red Planet’s Interior
