เตรียมพบกับกล้องโทรทรรศน์อวกาศแนนซี เกรซ โรมัน (Nancy Grace Roman Space Telescope) หรือเรียกสั้นๆ ว่า กล้องโทรทรรศน์อวกาศโรมัน (Roman Space Telescope) กล้องโทรทรรศน์อวกาศรุ่นใหม่ล่าสุดจากองค์การบริหารการบินและอวกาศแห่งชาติ (National Aeronautics and Space Administration: NASA) สหรัฐอเมริกา ที่พร้อมจะเปิดมุมมองใหม่และไขปริศนาจักรวาลอันลึกลับ
กล้องโทรทรรศน์อวกาศโรมันได้รับการตั้งชื่อเพื่อเป็นเกียรติแก่ แนนซี เกรซ โรมัน (Nancy Grace Roman) นักดาราศาสตร์หญิงผู้บุกเบิกและมีบทบาทสำคัญในการวางรากฐานสำหรับโครงการกล้องโทรทรรศน์อวกาศฮับเบิล (Hubble Space Telescope) จนได้รับการยกย่องว่าเป็น “มารดาแห่งกล้องโทรทรรศน์อวกาศฮับเบิล”
ขีดความสามารถที่เหนือกว่า
กล้องโทรทรรศน์อวกาศโรมันถูกออกแบบมาให้มีขีดความสามารถที่โดดเด่น โดยมีกระจกหลักขนาด 2.4 เมตร ซึ่งมีขนาดเท่ากับกล้องโทรทรรศน์อวกาศฮับเบิล แต่มีมุมมองที่กว้างกว่าฮับเบิลถึง 100 เท่า ทำให้สามารถสำรวจพื้นที่ท้องฟ้าได้มากขึ้นในเวลาที่เท่ากัน เปรียบเสมือนการเปลี่ยนจาก “มองผ่านช่องแคบ” เป็น “มองเห็นทัศนียภาพอันกว้างใหญ่” ของจักรวาล
เครื่องมือสำคัญ
- Wide Field Instrument (WFI): กล้องถ่ายภาพความละเอียดสูงถึง 300.8 ล้านพิกเซล ที่สามารถจับภาพในช่วงคลื่นแสงที่มองเห็นได้และอินฟราเรดใกล้ (near-infrared) ให้ความคมชัดเทียบเท่ากล้องโทรทรรศน์อวกาศฮับเบิล แต่มีมุมมองที่กว้างกว่ามาก
- Coronagraph Instrument (CGI): อุปกรณ์ที่ออกแบบมาเพื่อศึกษาดาวเคราะห์นอกระบบ (exoplanet) โดยเฉพาะ ด้วยความสามารถในการบดบังแสงจากดาวฤกษ์แม่ ทำให้สามารถสังเกตดาวเคราะห์ที่โคจรอยู่รอบข้าง ซึ่งมีความสว่างน้อยกว่าดาวฤกษ์หลายพันล้านเท่าได้โดยตรง
ภารกิจสำคัญ
กล้องโทรทรรศน์อวกาศโรมันมีเป้าหมายหลักในการศึกษาและไขปริศนาสำคัญของจักรวาล ได้แก่
- พลังงานมืด (Dark Energy) และสสารมืด (Dark Matter) ศึกษาการขยายตัวของเอกภพและโครงสร้างขนาดใหญ่ของจักรวาล เพื่อทำความเข้าใจธรรมชาติของพลังงานมืดและสสารมืด ซึ่งเป็นส่วนประกอบหลักของเอกภพ
- ดาวเคราะห์นอกระบบ (Exoplanets) ค้นหาและศึกษาดาวเคราะห์ที่โคจรรอบดาวฤกษ์ดวงอื่น โดยเฉพาะดาวเคราะห์ที่มีขนาดและอุณหภูมิใกล้เคียงกับโลก ซึ่งอาจเป็นที่อยู่อาศัยของสิ่งมีชีวิต
- ฟิสิกส์ดาราศาสตร์อินฟราเรด (Infrared Astrophysics) ศึกษาปรากฏการณ์ทางดาราศาสตร์ต่างๆ ในช่วงคลื่นอินฟราเรด เช่น การก่อตัวของดาวฤกษ์และกาแล็กซี วิวัฒนาการของกาแล็กซี และวัตถุต่างๆ ในระบบสุริยะ
กำหนดการปล่อยตัว
ปัจจุบัน กล้องโทรทรรศน์อวกาศโรมันมีกำหนดการปล่อยตัวไม่เกินเดือนพฤษภาคม ปี 2027 โดยจะถูกส่งไปยังจุดลากรังจ์ที่ 2 (Sun-Earth L2) ซึ่งเป็นตำแหน่งที่แรงโน้มถ่วงระหว่างโลกและดวงอาทิตย์มีความสมดุล ทำให้กล้องโทรทรรศน์สามารถอยู่ในตำแหน่งที่ค่อนข้างคงที่ได้
ความสำคัญและผลกระทบ
กล้องโทรทรรศน์อวกาศแนนซี เกรซ โรมัน ถือเป็นภารกิจสำคัญที่จะสานต่อความสำเร็จของกล้องโทรทรรศน์อวกาศฮับเบิลและเจมส์ เวบบ์ (James Webb Space Telescope) ด้วยขีดความสามารถในการสำรวจที่กว้างขวางและความละเอียดสูง จะช่วยให้นักวิทยาศาสตร์สามารถรวบรวมข้อมูลเชิงลึกเกี่ยวกับจักรวาลได้มากขึ้น และอาจนำไปสู่การค้นพบที่สำคัญที่จะเปลี่ยนแปลงความเข้าใจของเราเกี่ยวกับเอกภพ
ข้อมูลอ้างอิง
- Roman Space Telescope: https://www.nasa.gov/mission_pages/roman/index.html
