เมื่อวันที่ 2 ธันวาคม 2568 ที่ผ่านมา NASA ได้เผยแพร่ภาพถ่ายทางดาราศาสตร์ที่งดงามและเปี่ยมไปด้วยคุณค่าทางวิทยาศาสตร์ ซึ่งบันทึกโดยกล้องโทรทรรศน์อวกาศเจมส์ เว็บบ์ (James Webb Space Telescope) ภาพดังกล่าวเผยให้เห็นปรากฏการณ์ “การเริงระบำแห่งดวงดาว” ของกาแล็กซีแคระสองแห่งที่กำลังเคลื่อนที่เข้าหากันและส่งอิทธิพลต่อกันและกัน กาแล็กซีคู่นี้มีชื่อว่า NGC 4490 และ NGC 4485 ตั้งอยู่ห่างจากโลกของเราออกไปประมาณ 24 ล้านปีแสง ในตำแหน่งของกลุ่มดาวสุนัขล่าเนื้อ (Canes Venatici)
ความพิเศษของภาพชุดนี้ไม่ใช่เพียงแค่ความสวยงามของการเกี่ยวประสานกันระหว่างดวงดาวเท่านั้น แต่ยังถือเป็นการค้นพบครั้งสำคัญในวงการดาราศาสตร์ เนื่องจากระบบกาแล็กซีคู่นี้ถือเป็นระบบของ “กาแล็กซีแคระ” (Dwarf Galaxy) คู่ที่กำลังมีการส่งผลกระทบต่อกันและกันด้วยแรงโน้มถ่วงที่อยู่ใกล้โลกของเรามากที่สุด เท่าที่นักดาราศาสตร์เคยค้นพบมา ความใกล้ชิดนี้เองทำให้กล้องโทรทรรศน์อวกาศเจมส์ เว็บบ์ ที่มีประสิทธิภาพสูง สามารถแยกแยะและมองเห็นดวงดาวแต่ละดวงภายในกาแล็กซีเหล่านั้นได้อย่างชัดเจน ซึ่งเป็นเรื่องที่ทำได้ยากยิ่งสำหรับการสังเกตการณ์วัตถุในห้วงอวกาศลึก
หากเปรียบเทียบให้เห็นภาพชัดเจนขึ้น กาแล็กซีแคระนั้นเปรียบเสมือนจิ๊กซอว์ชิ้นเล็กของเอกภพ พวกมันมีความสำคัญอย่างยิ่งต่อการศึกษาย้อนรอยประวัติศาสตร์ของจักรวาล นักดาราศาสตร์เชื่อว่ากาแล็กซีแคระเหล่านี้มีลักษณะคล้ายคลึงกับกาแล็กซีที่ถือกำเนิดขึ้นในยุคแรกเริ่มของเอกภพ ซึ่งมักจะมีมวลน้อยกว่ากาแล็กซีขนาดใหญ่อย่างกาแล็กซีทางช้างเผือกของเรา นอกจากนี้ พวกมันยังอุดมไปด้วยก๊าซจำนวนมาก แต่กลับมีประชากรดาวฤกษ์อยู่ค่อนข้างน้อย และมีองค์ประกอบทางเคมีที่หนักกว่าฮีเลียมเพียงเล็กน้อยเท่านั้น
การเฝ้าสังเกตปรากฏการณ์ที่กาแล็กซีแคระสองแห่งกำลังรวมตัวกันเช่นนี้ จึงเปรียบเสมือนการเปิดหน้าต่างกาลเวลาให้นักวิทยาศาสตร์ได้มองเห็นกระบวนการเติบโตของกาแล็กซีเมื่อหลายพันล้านปีก่อน ข้อมูลที่ได้จากภาพถ่ายนี้จะช่วยไขปริศนาว่า กาแล็กซีขนาดใหญ่ในปัจจุบันก่อร่างสร้างตัวและมีวิวัฒนาการมาจากการรวมตัวของกาแล็กซีขนาดเล็กในอดีตได้อย่างไร ซึ่งถือเป็นกุญแจสำคัญในการทำความเข้าใจต้นกำเนิดและโครงสร้างของเอกภพที่เราอาศัยอยู่
ภาพนี้เป็นผลงานความร่วมมือระดับนานาชาติจาก ESA/Webb, NASA, CSA รวมถึงทีมนักวิจัยจากมหาวิทยาลัยสตอกโฮล์มและทีม FEAST JWST ที่ช่วยกันประมวลผลข้อมูลจนได้ภาพที่คมชัดและสวยงามเช่นนี้ ซึ่งไม่เพียงแต่สร้างความตื่นตาตื่นใจให้กับผู้คนทั่วโลก แต่ยังปูทางสู่การค้นพบใหม่ ๆ ทางดาราศาสตร์ที่จะตามมาในอนาคต
ข้อมูลอ้างอิง: NASA
- A Dance of Galaxies
