การค้นพบครั้งใหม่โดยกล้องโทรทรรศน์อวกาศเจมส์ เวบบ์ (James Webb Space Telescope) ขององค์การนาซา (NASA) ได้มอบหลักฐานที่หนักแน่นที่สุดเท่าที่เคยมีมา เกี่ยวกับการมีอยู่ของดาวเคราะห์แก๊สยักษ์ที่โคจรรอบดาวแอลฟาคนครึ่งม้า เอ (Alpha Centauri A) ซึ่งเป็นดาวฤกษ์ที่คล้ายกับดวงอาทิตย์ของเราและอยู่ในระบบดาวที่อยู่ใกล้โลกมากที่สุด
ทีมนักดาราศาสตร์นานาชาติได้ใช้กล้องโทรทรรศน์อวกาศเจมส์ เวบบ์ (James Webb) ในการสังเกตการณ์ระบบดาวแอลฟาคนครึ่งม้า (Alpha Centauri) ซึ่งอยู่ห่างจากโลกเพียง 4 ปีแสง และได้ค้นพบสิ่งที่อาจเป็นดาวเคราะห์นอกระบบสุริยะ (exoplanet) ดวงใหม่
ระบบดาวแอลฟาคนครึ่งม้าประกอบด้วยดาวฤกษ์สามดวง ได้แก่ ดาวแอลฟาคนครึ่งม้า เอ และ บี (Alpha Centauri A and B) ซึ่งเป็นดาวฤกษ์ที่คล้ายดวงอาทิตย์และโคจรรอบกันและกัน และดาวแคระแดงจางๆ ที่ชื่อว่า พร็อกซิมาคนครึ่งม้า (Proxima Centauri) แม้ว่าจะมีการยืนยันแล้วว่ามีดาวเคราะห์อย่างน้อย 3 ดวงโคจรรอบพร็อกซิมาคนครึ่งม้า แต่การค้นหาดาวเคราะห์รอบดาวฤกษ์อีกสองดวงนั้นเป็นเรื่องที่ท้าทายอย่างยิ่ง เนื่องจากความสว่างเจิดจ้าของดาวฤกษ์เอง
ข้อมูลล่าสุดจากเครื่องมืออินฟราเรดช่วงกลาง (Mid-Infrared Instrument หรือ MIRI) บนกล้องเวบบ์ ได้เผยให้เห็นวัตถุต้องสงสัยที่อาจเป็นดาวเคราะห์แก๊สยักษ์ ซึ่งมีมวลประมาณดาวเสาร์ โคจรรอบดาวแอลฟาคนครึ่งม้า เอ ในระยะห่างที่ประมาณหนึ่งถึงสองเท่าของระยะห่างระหว่างโลกกับดวงอาทิตย์
การค้นพบนี้เกิดขึ้นหลังจากการสังเกตการณ์อย่างละเอียดหลายครั้ง โดยทีมวิจัยใช้เทคนิคโคโรนากราฟ (coronagraph) ซึ่งเป็นเหมือนหน้ากากพิเศษเพื่อบดบังแสงจ้าจากดาวฤกษ์ ทำให้สามารถมองเห็นวัตถุที่จางกว่ามากซึ่งอยู่ใกล้เคียงได้ แม้ว่าการสังเกตการณ์ในภายหลังจะไม่พบวัตถุดังกล่าวอีก แต่เมื่อนำข้อมูลทั้งหมดมาวิเคราะห์ร่วมกับแบบจำลองคอมพิวเตอร์นับล้านรูปแบบ ทีมนักวิจัยพบว่า มีความเป็นไปได้สูงที่วัตถุนั้นคือดาวเคราะห์จริงที่เคลื่อนที่ไปในวงโคจรจนพ้นจากมุมมองของกล้องเวบบ์ในขณะนั้น
หากการค้นพบนี้ได้รับการยืนยัน ดาวเคราะห์ดวงนี้จะไม่เพียงแต่เป็นดาวเคราะห์นอกระบบสุริยะที่อยู่ใกล้โลกที่สุดที่โคจรรอบดาวฤกษ์คล้ายดวงอาทิตย์เท่านั้น แต่ยังเป็นดาวเคราะห์ที่ถูกถ่ายภาพได้โดยตรงซึ่งอยู่ใกล้ดาวฤกษ์แม่ของมันมากที่สุดอีกด้วย การมีอยู่ของดาวเคราะห์ยักษ์ในระบบดาวคู่ที่อยู่ใกล้กันเช่นนี้จะท้าทายความเข้าใจเดิมๆ เกี่ยวกับทฤษฎีการก่อตัวและวิวัฒนาการของดาวเคราะห์ในสภาพแวดล้อมที่ซับซ้อน
แม้ว่าดาวเคราะห์แก๊สยักษ์จะไม่เอื้อต่อการอยู่อาศัยของสิ่งมีชีวิตตามที่เรารู้จัก แต่นักวิทยาศาสตร์ชี้ว่าดวงจันทร์บริวารของมันอาจมีสภาพแวดล้อมที่เหมาะสมต่อสิ่งมีชีวิตได้ การค้นพบนี้จึงถือเป็นก้าวสำคัญที่เปิดโอกาสให้เราได้ศึกษาองค์ประกอบและวิวัฒนาการของระบบดาวเคราะห์อื่นอย่างใกล้ชิดยิ่งขึ้น
ข้อมูลอ้างอิง: NASA/JPL
- NASA’s Webb Finds New Evidence for Planet Around Closest Solar Twin
