นักวิทยาศาสตร์ด้านธรณีฟิสิกส์กำลังสร้างความตื่นตะลึงด้วยการนำเสนอหลักฐานใหม่ที่ชวนให้คิดว่า ปริศนาแห่งต้นกำเนิดดวงจันทร์กำลังจะถูกไข! การวิเคราะห์ล่าสุดชี้ว่า “ธีอา” (Theia) ดาวเคราะห์ในยุคแรกเริ่มที่เคยพุ่งชนโลกเมื่อ 4,500 ล้านปีก่อนและให้กำเนิดดวงจันทร์ อาจไม่ได้หายไปไหน แต่ชิ้นส่วนขนาดมหึมาของมันยังคงฝังลึกอยู่ในเนื้อโลก (Earth’s mantle) ก่อตัวเป็นโครงสร้างลึกลับที่มีความหนาแน่นผิดปกติถึงสองแห่ง ซึ่งซ่อนตัวอยู่ใต้ทวีปแอฟริกาและมหาสมุทรแปซิฟิก
มานานกว่า 40 ปีแล้วที่นักวิทยาศาสตร์ได้ค้นพบมวลสารที่มีความเร็วต่ำผิดปกติ (LLSVPs) สองก้อนยักษ์ที่อยู่ลึกเกือบถึงแกนโลก โครงสร้างเหล่านี้มีความหนาแน่นที่แตกต่างจากเนื้อโลกโดยรอบอย่างมาก และทำหน้าที่เป็นเหมือนจุดร้อนทางธรณีวิทยา ซึ่งส่งผลต่อการเคลื่อนตัวของแผ่นเปลือกโลก แต่ไม่มีใครสามารถระบุต้นตอที่แน่ชัดของมันได้เลย
ปริศนานี้ถูกเชื่อมโยงเข้ากับ “ทฤษฎีการชนครั้งใหญ่” (Giant Impact Hypothesis) ซึ่งเป็นสมมติฐานหลักที่ว่าด้วยกำเนิดของดวงจันทร์ ทฤษฎีนี้ระบุว่า “ธีอา” ซึ่งมีขนาดพอ ๆ กับดาวอังคาร ได้พุ่งชนโลกดึกดำบรรพ์ (Proto-Earth) อย่างรุนแรง เศษสสารที่กระเด็นออกมาจึงรวมตัวกันกลายเป็นดวงจันทร์
ทีมนักวิจัยได้ใช้แบบจำลองคอมพิวเตอร์ที่ทันสมัย เพื่อจำลองเหตุการณ์การชนครั้งยิ่งใหญ่ดังกล่าว พวกเขาค้นพบว่าภายใต้แรงกระแทกที่รุนแรงและความร้อนมหาศาล สสารที่มีความหนาแน่นสูงกว่า จากดาวเคราะห์เธีย ซึ่งมีองค์ประกอบทางเคมีต่างจากโลกดั้งเดิม มีแนวโน้มที่จะจมดิ่งลงสู่เนื้อโลกอย่างรวดเร็ว แทนที่จะผสมผสานเข้ากับเนื้อโลกทั้งหมด การจมลงนี้ทำให้พวกมันคงสภาพเป็นก้อนขนาดใหญ่ และยังคงอยู่รอดมาได้ยาวนานกว่าพันล้านปี จนกระทั่งกลายเป็น LLSVPs ที่เราตรวจพบในปัจจุบัน
การค้นพบนี้จึงเป็นการเชื่อมโยงอย่างสมบูรณ์แบบระหว่างข้อมูลจากอวกาศและใต้พิภพ เนื่องจากผลวิเคราะห์หินที่นำมาจากดวงจันทร์เองก็ชี้ให้เห็นว่าดวงจันทร์มีองค์ประกอบคล้ายโลก แต่ก็มีความแตกต่างของไอโซโทปเล็กน้อย ซึ่งเชื่อกันว่าเป็นองค์ประกอบจากเธีย การที่ชิ้นส่วนเธียไม่ได้ผสมผสานกับโลกทั้งหมด แต่ไปรวมตัวกันใน LLSVPs จึงเป็นคำอธิบายที่สอดคล้องกับทุกข้อมูลที่นักวิทยาศาสตร์มีอยู่ในมือ
หากสมมติฐานนี้ได้รับการยืนยันอย่างเป็นทางการ มันจะถือเป็นความก้าวหน้าที่ยิ่งใหญ่ในการทำความเข้าใจวิวัฒนาการของระบบสุริยะของเรา เพราะมันหมายความว่าเราไม่ได้เพียงแค่ค้นพบ “เพื่อนบ้านที่สาบสูญ” แต่ยังได้ค้นพบหลักฐานทางกายภาพของการชนครั้งใหญ่ที่สุดครั้งหนึ่งในประวัติศาสตร์ของโลกด้วย ซึ่งเป็นก้าวสำคัญที่อาจนำไปสู่การสำรวจและศึกษา LLSVPs เหล่านี้อย่างละเอียดในอนาคตเพื่อปลดล็อกความลับของต้นกำเนิดโลกและดวงจันทร์
ข้อมูลอ้างอิง: Phys. org
- Theia and Earth were neighbors, new research suggests