นักดาราศาสตร์ได้ค้นพบปรากฏการณ์สุดทึ่งที่ดาวฤกษ์ที่ตายแล้วกำลังกินซากชิ้นส่วนของวัตถุที่มีองค์ประกอบคล้ายดาวพลูโต ซึ่งลอยอยู่ในแถบวงโคจรน้ำแข็งอันห่างไกล การค้นพบครั้งนี้เกิดขึ้นจากข้อมูลของกล้องโทรทรรศน์อวกาศฮับเบิล (Hubble Space Telescope) ซึ่งเป็นกล้องเดียวที่สามารถสังเกตการณ์ในย่านอัลตราไวโอเลตได้
ดาวฤกษ์ที่กำลังกินซากดาวเคราะห์นี้คือ ดาวแคระขาว (white dwarf) ซึ่งเป็นแกนกลางที่เหลืออยู่หลังจากดาวฤกษ์คล้ายดวงอาทิตย์ใช้เชื้อเพลิงหมด ดาวแคระขาวดวงนี้มีมวลประมาณครึ่งหนึ่งของดวงอาทิตย์ แต่ถูกบีบอัดให้มีขนาดพอๆ กับโลก ทำให้มีความหนาแน่นและแรงโน้มถ่วงมหาศาล นักวิทยาศาสตร์เชื่อว่าแรงโน้มถ่วงอันมหาศาลนี้เองที่ดึงดูดและฉีกวัตถุน้ำแข็งคล้ายดาวพลูโตจากแถบไคเปอร์ (Kuiper Belt) ซึ่งเป็นแถบวัตถุน้ำแข็งที่อยู่รอบระบบสุริยะของเรา
นักวิจัยสามารถสรุปเรื่องราวนี้ได้จากการวิเคราะห์องค์ประกอบทางเคมีของชิ้นส่วนดาวเคราะห์ที่ตกลงไปบนดาวแคระขาว พวกเขาตรวจพบสารระเหยซึ่งมีจุดเดือดต่ำ เช่น คาร์บอน กำมะถัน ไนโตรเจน และที่น่าสนใจที่สุดคือออกซิเจนในปริมาณมาก ซึ่งบ่งชี้ว่ามีน้ำอยู่เป็นจำนวนมาก
ดร. สเนหาลาตา สาหุ (Snehalata Sahu) จากมหาวิทยาลัยวอร์วิก สหราชอาณาจักร ซึ่งเป็นผู้นำการวิเคราะห์ข้อมูล กล่าวว่า “เราประหลาดใจมาก ไม่คาดคิดว่าจะพบน้ำหรือสารน้ำแข็งอื่นๆ เพราะโดยปกติแล้วดาวหางและวัตถุคล้ายแถบไคเปอร์จะถูกขับออกจากระบบสุริยะตั้งแต่เนิ่นๆ ในช่วงที่ดาวฤกษ์กำลังวิวัฒนาการไปเป็นดาวแคระขาว แต่การที่เราตรวจพบสารระเหยปริมาณมากนี้ ถือเป็นเรื่องน่าแปลกใจอย่างยิ่งสำหรับนักดาราศาสตร์ที่ศึกษาดาวแคระขาวและดาวเคราะห์นอกระบบสุริยะ”
ด้วยเครื่องสเปกโตรกราฟกำเนิดจักรวาล (Cosmic Origins Spectrograph) ของกล้องฮับเบิล ทีมวิจัยพบว่าชิ้นส่วนเหล่านี้ประกอบด้วยน้ำแข็ง 64% ซึ่งบ่งชี้ว่าเป็นส่วนหนึ่งของวัตถุขนาดใหญ่ที่ก่อตัวขึ้นในแถบน้ำแข็งของระบบดาวฤกษ์นั้น พวกเขายังตรวจพบไนโตรเจนในปริมาณสูงที่สุดเท่าที่เคยพบในระบบเศษซากดาวแคระขาว ดร. สาหุ กล่าวเสริมว่า “เรารู้ว่าพื้นผิวของดาวพลูโตปกคลุมด้วยน้ำแข็งไนโตรเจน เราจึงคิดว่าดาวแคระขาวนี้กำลังรวมเอาชิ้นส่วนจากชั้นเปลือกและชั้นเนื้อในของดาวเคราะห์แคระมาไว้กับตัว”
นักวิทยาศาสตร์ชี้ว่า เหตุการณ์นี้อาจเป็นเหมือนการมองเห็นอนาคตของดวงอาทิตย์ของเราในอีกหลายพันล้านปีข้างหน้า เมื่อดวงอาทิตย์ของเราสิ้นอายุขัยและกลายเป็นดาวแคระขาว วัตถุในแถบไคเปอร์ก็จะถูกแรงโน้มถ่วงอันมหาศาลของมันดึงเข้ามา ชิ้นส่วนดาวเคราะห์เหล่านั้นจะถูกฉีกขาดและรวมเข้ากับดาวแคระขาว หากมีผู้สังเกตการณ์ต่างดาวมองเข้ามาในระบบสุริยะของเราในอนาคตอันไกลโพ้น พวกเขาอาจจะเห็นซากแบบเดียวกับที่เราเห็นรอบๆ ดาวแคระขาวดวงนี้ในวันนี้
การค้นพบนี้ถูกรายงานในวารสาร Monthly Notices of the Royal Astronomical Society เมื่อวันที่ 18 ก.ย. 68 ที่ผ่านมา ทีมวิจัยหวังว่าจะใช้กล้องโทรทรรศน์อวกาศเจมส์ เวบบ์ (James Webb Space Telescope) ในอนาคต เพื่อศึกษาคุณสมบัติของสารระเหย เช่น ไอน้ำและคาร์บอเนต ซึ่งจะช่วยให้เข้าใจกระบวนการก่อตัวดาวเคราะห์ได้ดียิ่งขึ้น
ข้อมูลอ้างอิง: NASA
- Hubble sees white dwarf eating piece of Pluto-like object
About the Author
