นักดาราศาสตร์ยืนยันการมีอยู่จริงของดาวเคราะห์นอกระบบสุริยะดวงที่ 5 ซึ่งโคจรอยู่รอบดาวฤกษ์ใกล้เคียงที่ชื่อว่า L 98-59 นับเป็นอีกหนึ่งความก้าวหน้าครั้งสำคัญในการค้นหาโลกที่อาจมีสภาพแวดล้อมเอื้อต่อการดำรงอยู่ของสิ่งมีชีวิต
ทีมนักดาราศาสตร์นำโดย ชาร์ลส์ คาดิเยอ (Charles Cadieux) จากมหาวิทยาลัยมอนทรีออล (Université de Montréal) และสถาบันเพื่อการวิจัยดาวเคราะห์นอกระบบทรอตเทียร์ (Trottier Institute for Research on Exoplanets) ได้ยืนยันการค้นพบดาวเคราะห์ดวงที่ 5 ในระบบดาว L 98-59 ซึ่งอยู่ห่างจากโลกออกไปประมาณ 34.5 ปีแสงในกลุ่มดาวปลาบิน (Volans) ทางซีกฟ้าใต้
ดาวเคราะห์ดวงใหม่นี้มีชื่อว่า แอล 98-59 เอฟ (L 98-59f) จัดเป็นดาวเคราะห์ประเภทซูเปอร์เอิร์ธ (super-Earth) มีมวลน้อยที่สุดประมาณ 2.8 เท่าของมวลโลก โคจรรอบดาวฤกษ์แม่ใช้เวลา 23 วัน และที่สำคัญคืออยู่ในเขตอาศัยได้ (habitable zone) ซึ่งเป็นระยะห่างจากดาวฤกษ์ที่เหมาะสมที่น้ำในสถานะของเหลวจะสามารถคงอยู่บนพื้นผิวของดาวเคราะห์ได้
ดาวฤกษ์แม่ แอล 98-59 (L 98-59) เป็นดาวแคระแดง (red dwarf) ขนาดเล็ก มีมวลประมาณหนึ่งในสามของดวงอาทิตย์ ก่อนหน้านี้ กล้องโทรทรรศน์อวกาศเทสส์ (Transiting Exoplanet Survey Satellite หรือ TESS) ขององค์การนาซา ได้ค้นพบดาวเคราะห์ 3 ดวงในระบบนี้เมื่อปี 2562 ต่อมาในปี 2564 ได้มีการยืนยันดาวเคราะห์ดวงที่ 4 โดยใช้เครื่องสเปกโทรกราฟเอสเปรสโซ (ESPRESSO) ของหอดูดาวยุโรปใต้ (European Southern Observatory หรือ ESO)
การค้นพบล่าสุดนี้เป็นการวิเคราะห์ข้อมูลที่เก็บรวบรวมไว้ก่อนหน้าอย่างละเอียดอีกครั้งจากกล้องโทรทรรศน์และเครื่องมือต่างๆ ทั้งจากภาคพื้นดินและในอวกาศ ได้แก่ เทสส์ (TESS) เอสเปรสโซ (ESPRESSO) ฮาร์ปส์ (HARPS) และกล้องโทรทรรศน์อวกาศเจมส์ เว็บบ์ (James Webb Space Telescope หรือ Webb) ทำให้นักดาราศาสตร์สามารถระบุขนาดและมวลของดาวเคราะห์ในระบบนี้ได้อย่างแม่นยำอย่างที่ไม่เคยมีมาก่อน
ระบบดาว L 98-59 นำเสนอห้องทดลองที่มีเอกลักษณ์แก่นักดาราศาสตร์ในการศึกษาคำถามที่สำคัญที่สุดในแวดวงดาราศาสตร์ เช่น ดาวเคราะห์ประเภทซูเปอร์เอิร์ธและซับเนปจูน (sub-Neptunes) ประกอบด้วยอะไรบ้าง ดาวเคราะห์ก่อตัวแตกต่างกันหรือไม่รอบๆ ดาวฤกษ์ขนาดเล็ก และดาวเคราะห์หินรอบดาวแคระแดงจะสามารถรักษาชั้นบรรยากาศไว้ได้หรือไม่
การค้นพบครั้งนี้ไม่เพียงแต่เพิ่มจำนวนดาวเคราะห์ในระบบ L 98-59 เท่านั้น แต่ยังทำให้ระบบดาวนี้ กลายเป็นหนึ่งในเป้าหมายที่น่าสนใจที่สุด สำหรับการศึกษาชั้นบรรยากาศของดาวเคราะห์หินในอนาคตด้วยกล้องโทรทรรศน์อวกาศเจมส์ เว็บบ์ ต่อไป
ข้อมูลอ้างอิง: Sci News
- Astronomers Confirm Fifth Exoplanet in L 98-59 System
