การค้นพบโดยกล้องโทรทรรศน์อวกาศเจมส์ เวบบ์ (James Webb Space Telescope) เปิดเผยว่าดาวเคราะห์นอกระบบสุริยะ TRAPPIST-1 d ที่มีขนาดใกล้เคียงกับโลกและโคจรอยู่ในเขตที่เอื้อต่อการอยู่อาศัย (habitable zone) ของดาวฤกษ์แม่นั้น ไม่มีชั้นบรรยากาศหนาแน่นคล้ายโลกอย่างที่เคยคาดหวัง
จากผลการศึกษาที่ตีพิมพ์ในวารสาร Nature ซึ่งนำโดย คาโรลีน เพียวเลต์-โกรายิบ (Caroline Piaulet-Ghorayeb) นักดาราศาสตร์จากสถาบันการวิจัยในแคนาดา ทีมวิจัยได้ใช้เครื่องมือสเปกโตรกราฟี NIRSpec ของกล้องโทรทรรศน์เจมส์ เวบบ์ เพื่อวิเคราะห์แสงที่ผ่านชั้นบรรยากาศของดาวเคราะห์ TRAPPIST-1 d แต่ไม่พบร่องรอยของโมเลกุลน้ำ มีเทน หรือคาร์บอนไดออกไซด์อย่างที่พบในชั้นบรรยากาศโลก การค้นพบนี้ชี้ให้เห็นว่า TRAPPIST-1 d ไม่ใช่ “ดาวเคราะห์คู่แฝดโลก” อย่างที่หลายคนจินตนาการ
ผลการศึกษาชี้ว่า TRAPPIST-1 d อาจมีสภาพคล้ายดาวอังคาร คือมีชั้นบรรยากาศที่บางเบามาก หรืออาจไม่มีชั้นบรรยากาศเลย อย่างไรก็ตาม ยังมีข้อสันนิษฐานอื่น ๆ เช่น อาจมีชั้นบรรยากาศที่หนาทึบแต่ปกคลุมด้วยเมฆในระดับความสูงมาก จนบดบังการตรวจจับจากกล้องโทรทรรศน์ คล้ายกับดาวศุกร์
ถึงแม้ว่าการค้นพบนี้จะลดโอกาสที่ TRAPPIST-1 d จะเป็นดาวเคราะห์ที่สิ่งมีชีวิตอาศัยอยู่ได้ แต่ทีมวิจัยยังคงมุ่งมั่นที่จะศึกษาดาวเคราะห์ดวงอื่นในระบบ TRAPPIST-1 ต่อไป เนื่องจากเป็นระบบที่ประกอบด้วยดาวเคราะห์ขนาดโลกถึง 7 ดวง และดาวแคระแดง (red dwarf) ซึ่งเป็นดาวฤกษ์ประเภทที่พบได้มากที่สุดในกาแล็กซีทางช้างเผือกของเรา
บียอร์น เบนเนเก (Björn Benneke) หนึ่งในผู้ร่วมวิจัยกล่าวว่า “การสังเกตการณ์ดาวเคราะห์วงนอกของระบบ TRAPPIST-1 ได้แก่ ดาว e, f, g และ h กำลังดำเนินอยู่” โดยดาวเคราะห์เหล่านี้อยู่ห่างจากดาวฤกษ์แม่มากกว่า ทำให้มีโอกาสที่จะคงชั้นบรรยากาศไว้ได้ดีกว่า TRAPPIST-1 d ที่อยู่ใกล้กับดาวฤกษ์ที่มักมีการปะทุอย่างรุนแรง
การศึกษาครั้งนี้จึงถือเป็นการเริ่มต้นเท่านั้น และถึงแม้ TRAPPIST-1 d จะดูเหมือนเป็นเพียงดาวเคราะห์หินที่แห้งแล้ง แต่ความเป็นไปได้ของชั้นบรรยากาศที่หนาแน่นบนดาวเคราะห์ดวงอื่นในระบบก็ยังคงมีอยู่
ข้อมูลอ้างอิง: ESA Science
- No Earth-like atmosphere on TRAPPIST-1 d
