เฮนเรียตตา สวอน เลวิตต์ (Henrietta Leavitt) ผู้บุกเบิกการวัดขนาดจักรวาล

กล้องโทรทรรศน์อวกาศฮับเบิลของนาซา ได้รับการตั้งชื่อเพื่อเป็นเกียรติแก่ เอ็ดวิน ฮับเบิล นักดาราศาสตร์ผู้ค้นพบว่า มีกาแล็กซีอื่นนอกเหนือจากกาแล็กซีของเราและจักรวาลกำลังขยายตัว อย่างไรก็ตาม เบื้องหลังความสำเร็จอันยิ่งใหญ่เหล่านี้   มีนักดาราศาสตร์สตรี ผู้มีบทบาทสำคัญท่านหนึ่งที่ควรได้รับการกล่าวถึง นั่นคือ เฮนเรียตตา สวอน เลวิตต์ (Henrietta Leavitt)

เฮนเรียตตา สวอน เลวิตต์ เกิดเมื่อปี พ.ศ. 2411 ณ เมืองแลงคาสเตอร์ รัฐแมสซาชูเซตส์ สหรัฐอเมริกา เธอได้รับการศึกษาจากวิทยาลัยโอเบอร์ลิน รัฐโอไฮโอ และต่อมาที่สมาคมการสอนระดับวิทยาลัยสำหรับสตรีแห่งมหาวิทยาลัยฮาร์วาร์ด ในช่วงปีสุดท้ายของการศึกษา เธอเริ่มสนใจดาราศาสตร์ ซึ่งเป็นจุดเริ่มต้นของความหลงใหลที่เธออุทิศตนให้ตลอดชีวิต

เฮนเรียตตา เริ่มต้นการทำงานที่หอดูดาวฮาร์วาร์ดในตำแหน่งนักคำนวณ ซึ่งเป็นกลุ่มผู้หญิงที่มีทักษะในการประมวลผลข้อมูลทางดาราศาสตร์ เธอมีบทบาทสำคัญในการจัดทำบัญชีความสว่างของดาวฤกษ์ที่สังเกตได้ทั้งหมดและด้วยความสามารถ ทำให้เธอได้รับการเลื่อนตำแหน่งอย่างรวดเร็วเป็นหัวหน้าแผนกโฟโตเมตรีดาวฤกษ์เชิงถ่ายภาพ

หน้าที่หลักของเลวิตต์คือ การจัดประเภทดาวแปรแสง ซึ่งเป็นดาวฤกษ์ในท้องฟ้าทางใต้ที่มีความสว่างเปลี่ยนแปลงไปตามช่วงเวลา

ขณะที่เธอศึกษาดาวแปรแสงเหล่านี้ เธอสังเกตเห็นความสัมพันธ์ที่น่าสนใจ กล่าวคือ ดาวฤกษ์ที่สว่างกว่าจะมีคาบการเปลี่ยนแปลงความสว่างที่ยาวนานกว่า ความสัมพันธ์ที่วัดได้ง่ายนี้เอง ที่นำไปสู่การคำนวณความสว่างที่แท้จริงและระยะทางของดาวฤกษ์ การสังเกตดาวแปรแสงเซเฟอิดเหล่านี้ จึงกลายเป็นกุญแจสำคัญในการปฏิวัติความเข้าใจของเราเกี่ยวกับจักรวาล

เอ็ดวิน ฮับเบิล ได้นำความสัมพันธ์นี้ไปใช้ในการวัดระยะทางไปยังวัตถุที่ในขณะนั้นเรียกว่า เนบิวลาแอนโดรเมดา ผลลัพธ์ที่ได้แสดงให้เห็นว่าแอนโดรเมดาไม่ได้เป็นส่วนหนึ่งของกาแล็กซีทางช้างเผือก แต่เป็นกาแล็กซีเอกเทศที่อยู่ห่างออกไปหลายล้านปีแสง ฮับเบิลจึงค้นพบว่า เอกภพของเราประกอบด้วยกาแล็กซีอีกมากมาย นอกเหนือจากทางช้างเผือก

ฮับเบิลทำการวัดระยะทางไปยังกาแล็กซีต่างๆ มากขึ้น โดยอาศัยกฎของเลวิตต์ ซึ่งนำไปสู่ข้อสรุปที่สำคัญอีกประการหนึ่ง นั่นคือ จักรวาลกำลังขยายตัว นอกจากนี้ เขายังได้รวบรวมหลักฐานเชิงสังเกตการณ์แรกที่สนับสนุนทฤษฎีบิกแบง

เฮนเรียตตา สวอน เลวิตต์ ไม่เคยได้รับรู้ถึงผลกระทบอันใหญ่หลวงจากการค้นพบของเธอ เธอเสียชีวิตไป 3 ปี ก่อนที่ฮับเบิลจะประกาศการค้นพบกาแล็กซีแอนโดรเมดา อย่างไรก็ตาม แม้กระทั่งในปัจจุบัน การค้นพบของเลวิตต์ยังคงเป็นรากฐานสำคัญของจักรวาลวิทยาสมัยใหม่และยังคงถูกนำมาใช้ในการวัดระยะทางไปยังกาแล็กซีต่างๆ

ข้อมูลอ้างอิง: ESA/Hubble