นาซาเผยภาพ “อาร์เซีย มอนส์” ภูเขาไฟบนดาวอังคาร โผล่พ้นเมฆยามเช้า

ยานอวกาศ 2001 มาร์ส โอดิสซี (2001 Mars Odyssey) ขององค์การนาซา สามารถบันทึกภาพอันน่าทึ่งของยอดภูเขาไฟโบราณ “อาร์เซีย มอนส์” (Arsia Mons) บนดาวอังคารที่โผล่พ้นเหนือกลุ่มเมฆยามรุ่งอรุณ เมื่อวันที่ 2 พฤษภาคม 2568 ขณะที่ยานกำลังศึกษาชั้นบรรยากาศของดาวเคราะห์สีแดง

ภาพพาโนรามาล่าสุดจากยานโอดิสซี เผยให้เห็นภูเขาไฟอาร์เซีย มอนส์ หนึ่งในภูเขาไฟขนาดใหญ่ที่สุดของดาวอังคาร ที่ทะลุผ่านม่านเมฆน้ำแข็งที่ปกคลุมอยู่ก่อนรุ่งสาง การบันทึกภาพในลักษณะที่เห็นขอบฟ้าของดาวเคราะห์เช่นนี้ นับเป็นครั้งแรกที่หนึ่งในภูเขาไฟขนาดใหญ่ได้ถูกถ่ายภาพในมุมมองดังกล่าว ซึ่งให้มุมมองของดาวอังคารคล้ายกับที่นักบินอวกาศมองเห็นโลกจากสถานีอวกาศนานาชาติ (International Space Station)

อาร์เซีย มอนส์ (Arsia Mons) เป็นภูเขาไฟที่อยู่ทางใต้สุดในบรรดาภูเขาไฟทั้งสามลูกที่ประกอบกันเป็นทาร์ซิส มอนเตส (Tharsis Montes) ซึ่งแสดงอยู่กลางภาพแผนที่ภูมิประเทศของดาวอังคารที่ถูกตัดมานี้ ส่วนโอลิมปัส มอนส์ (Olympus Mons) ภูเขาไฟที่ใหญ่ที่สุดในระบบสุริยะอยู่บริเวณซ้ายบน ขณะที่ส่วนปลายด้านตะวันตกของวัลเลส มาริเนริส (Valles Marineris) เริ่มต้นก่อกำเนิดแนวคดเคี้ยวขนาดกว้างทั่วดาวเคราะห์บริเวณขวาล่าง เครดิตภาพ: NASA/JPL-Caltech

ภูเขาไฟอาร์เซีย มอนส์ และภูเขาไฟอีกสองแห่งรวมกันเป็นที่รู้จักกันในชื่อ “ธารซิส มอนเตส” (Tharsis Montes) หรือเทือกเขาธารซิส ซึ่งมักจะถูกปกคลุมด้วยเมฆน้ำแข็ง โดยเฉพาะในช่วงเช้าตรู่ ภูเขาไฟอาร์เซีย มอนส์ เป็นภูเขาไฟที่อยู่ทางใต้สุดของกลุ่มธารซิส มอนเตส มีความสูงประมาณ 20 กิโลเมตร หรือประมาณสองเท่าของภูเขาไฟเมานาโลอา (Mauna Loa) ซึ่งเป็นภูเขาไฟที่ใหญ่ที่สุดในโลก ส่วนปล่องภูเขาไฟที่เกิดจากการระเบิดและการยุบตัวของภูเขาไฟ มีความกว้างถึง 120 กิโลเมตร ซึ่งใหญ่กว่าภูเขาไฟหลายแห่งบนโลก

กลุ่มเมฆที่ก่อตัวขึ้นบริเวณเส้นศูนย์สูตรของดาวอังคารในช่วงเวลานี้ของปี เรียกว่า “แถบเมฆเอฟีเลียน” (Aphelion cloud belt) ซึ่งปรากฏให้เห็นอย่างชัดเจนในภาพ

ยานโอดิสซีใช้ระบบถ่ายภาพความร้อนธีมิส (Thermal Emission Imaging System – THEMIS) ในการบันทึกภาพนี้ โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาโครงสร้างและรูปร่างของชั้นฝุ่นและเมฆน้ำแข็ง รวมถึงการเปลี่ยนแปลงของพวกมันตามฤดูกาล การทำความเข้าใจเมฆบนดาวอังคารมีความสำคัญอย่างยิ่งต่อการทำความเข้าใจสภาพอากาศของดาวอังคาร และการเกิดปรากฏการณ์ต่างๆ เช่น พายุฝุ่น

ข้อมูลอ้างอิง:

• NASA Mars Orbiter Captures Volcano Peeking Above Morning Cloud Tops