ย้อนกลับไปในวันที่ 23 มีนาคม 1965 เรื่องราวที่ไม่น่าเชื่อก็เกิดขึ้นบนยานเจมิไน 3 (Gemini III) เมื่อนักบินอวกาศ จอห์น ดับเบิลยู. ยัง (John W. Young) แอบซ่อนแซนด์วิชเนื้ออบในชุดอวกาศของเขา การกระทำเล็กๆ น้อยๆ นี้เองที่กลายเป็นประเด็นใหญ่โตถึงขั้นสั่นสะเทือนองค์การนาซา (NASA) และรัฐสภาสหรัฐฯ เลยทีเดียว
เรื่องราวเริ่มต้นขึ้นเมื่อยังและผู้บัญชาการของเขา กัส กริสซัม (Gus Grissom) เบื่ออาหารอวกาศที่พวกเขาต้องฝึกรับประทาน อาหารอวกาศในยุคแรกๆ นั้น มักเป็นอาหารแห้งที่ต้องนำมาคืนรูปด้วยน้ำ ซึ่งรสชาติก็ไม่ค่อยน่าอภิรมย์สักเท่าไหร่ ยังคิดว่าการนำแซนด์วิชขึ้นไปด้วยน่าจะเป็นความคิดที่สนุกดี เขาจึงให้ วอลเตอร์ เอ็ม. “วอลลี” ชิร์รา (Walter M. “Wally” Schirra) นักบินอวกาศอีกคน ซื้อแซนด์วิชเนื้ออบจากร้านอาหารใกล้ๆ ให้ แล้วแอบนำมันใส่กระเป๋าในชุดอวกาศของเขาในวันขึ้นบิน
เมื่อถึงเวลาอาหาร ยังได้นำแซนด์วิชออกมาและเสนอให้กริสซัม กริสซัมลองทานไปคำหนึ่ง แต่ขนมปังไรย์ (rye) ก็ร่วน ทำให้เศษขนมปังอาจลอยไปทั่วห้องโดยสารได้ เขาจึงเก็บแซนด์วิชใส่กระเป๋าไว้ แม้จะเป็นเวลาเพียง 30 วินาทีสั้นๆ แต่เหตุการณ์นี้ก็กลายเป็นเรื่องใหญ่หลังจากที่พวกเขากลับมายังโลก
รัฐสภาแสดงความไม่พอใจอย่างมาก โดยเฉพาะผู้แทนราษฎร จอร์จ อี. ชิปลีย์ (George E. Shipley) เขามองว่าการกระทำดังกล่าวก่อให้เกิดความเสี่ยงต่อภารกิจ เนื่องจากเศษอาหารอาจเข้าไปติดในแผงหน้าปัดควบคุม ทำให้การทำงานของอุปกรณ์ต่างๆ ผิดพลาด และอาจนำไปสู่ความล้มเหลวของภารกิจได้ ชิปลีย์ตำหนิการกระทำของยังว่า “โง่เขลา” และต้องการให้ NASA แสดงความคิดเห็นเกี่ยวกับเรื่องนี้
จอร์จ มุลเลอร์ (George Mueller) รองผู้อำนวยการฝ่ายการบินอวกาศที่มีคนควบคุม ยืนยันว่า NASA ไม่อนุมัติให้นำสิ่งของที่ไม่ได้รับอนุญาต เช่น แซนด์วิช ขึ้นไปบนยานอวกาศ อย่างไรก็ตาม โรเบิร์ต อาร์. กิลรูธ (Robert R. Gilruth) ผู้อำนวยการศูนย์ยานอวกาศที่มีคนควบคุม กลับเห็นต่างออกไป เขากล่าวว่าการกระทำดังกล่าวช่วยให้นักบินอวกาศ “คลายเครียด” จากการปฏิบัติภารกิจ และเขาไม่อยาก “เข้มงวดเกินไป” กับพวกเขา
เจมส์ เวบบ์ (James Webb) ผู้อำนวยการ NASA ในขณะนั้น ไม่เห็นด้วยกับกิลรูธ เขามองว่านี่เป็น “รายการอวกาศของสหรัฐอเมริกา” และ NASA จะไม่อนุญาตให้ใครมาตัดสินใจเองว่าจะนำอะไรขึ้นไปในการบินอวกาศ เวบบ์ยังตำหนิกิลรูธว่าหย่อนยานเกินไปในการควบคุมนักบินอวกาศ
เหตุการณ์นี้ทำให้นักบินอวกาศต้องเผชิญกับข้อจำกัดในการนำสิ่งของขึ้นไปบนยานมากขึ้น เริ่มต้นด้วยภารกิจเจมิไน 4 (Gemini IV) นักบินอวกาศต้องแสดงรายการสิ่งของที่ต้องการนำขึ้นไปด้วย และสิ่งของต้องห้ามก็รวมถึงแซนด์วิชด้วย
ถึงแม้จะมีเหตุการณ์อื้อฉาวเกิดขึ้น แต่เรื่องนี้ไม่ได้ส่งผลเสียต่ออาชีพของยังแต่อย่างใด เขากลายเป็นนักบินอวกาศคนแรกที่ได้ขึ้นบินสู่อวกาศถึง 6 ครั้ง และยังดำรงตำแหน่งหัวหน้าสำนักงานนักบินอวกาศเป็นเวลาถึง 13 ปี
เรื่องราวของแซนด์วิชในอวกาศครั้งนี้ กลายเป็นบทเรียนสำคัญที่ทำให้ NASA ต้องกำหนดกฎระเบียบที่ชัดเจนขึ้นเกี่ยวกับการนำสิ่งของขึ้นไปบนยานอวกาศ เพื่อป้องกันไม่ให้เกิดเหตุการณ์ที่อาจเป็นอันตรายต่อภารกิจในอนาคต
ข้อมูลอ้างอิง: NASA
- Fallout from the Unauthorized Gemini III Space Sandwich
