ย้อนอดีตการตัดสินใจอันยิ่งใหญ่ สหรัฐฯ มุ่งหน้าสู่ดวงจันทร์

การเดินทางสู่ดวงจันทร์ของสหรัฐอเมริกา ซึ่งนำไปสู่เหตุการณ์ประวัติศาสตร์ที่มนุษย์คนแรกได้เหยียบดวงจันทร์นั้น ไม่ได้เป็นเพียงความสำเร็จทางวิทยาศาสตร์และวิศวกรรมที่ยิ่งใหญ่เท่านั้น แต่ยังเป็นผลพวงจากบริบททางการเมืองระหว่างประเทศที่เข้มข้น และการประกาศวิสัยทัศน์อันกล้าหาญของประธานาธิบดี จอห์น เอฟ. เคนเนดี (John F. Kennedy) เมื่อวันที่ 25 พฤษภาคม พ.ศ. 2504 (ค.ศ. 1961) ในสุนทรพจน์ต่อที่ประชุมร่วมรัฐสภา

แรงผลักดันจากสงครามเย็นและสงครามการแข่งขันทางอวกาศ

ในช่วงกลางศตวรรษที่ 20 โลกตกอยู่ภายใต้ร่มเงาของสงครามเย็น ซึ่งเป็นการแข่งขันทางอุดมการณ์ อำนาจ และเทคโนโลยีระหว่างสองมหาอำนาจคือสหรัฐอเมริกาและสหภาพโซเวียต “สงครามการแข่งขันทางอวกาศ” (Space Race) กลายเป็นสมรภูมิสำคัญที่ทั้งสองฝ่ายต่างต้องการพิสูจน์ความเหนือกว่าทางวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ในปี พ.ศ. 2500 (ค.ศ. 1957) สหภาพโซเวียตสร้างความตกตะลึงให้กับทั่วโลกด้วยการปล่อยดาวเทียมสปุตนิก 1 (Sputnik 1) ซึ่งเป็นดาวเทียมดวงแรกของโลกที่โคจรอยู่ในอวกาศ ความสำเร็จครั้งนี้สร้างความวิตกกังวลอย่างมากในสหรัฐฯ ว่าตนกำลังล้าหลังทางเทคโนโลยีและอาจส่งผลกระทบต่อความมั่นคงของชาติ

แรงกดดันยิ่งทวีความรุนแรงขึ้นเมื่อเดือนเมษายน พ.ศ. 2504 (ค.ศ. 1961) เมื่อ ยูรี กาการิน (Yuri Gagarin) นักบินอวกาศชาวโซเวียต กลายเป็นมนุษย์คนแรกที่เดินทางสู่อวกาศและโคจรรอบโลกได้สำเร็จ ความสำเร็จนี้ตอกย้ำถึงความเป็นผู้นำของโซเวียตในกิจการอวกาศ และยิ่งกระตุ้นให้สหรัฐฯ ต้องเร่งหาทางตอบโต้และกอบกู้ศักดิ์ศรีคืนมา

การกำหนดเป้าหมาย ทำไมต้องไปดวงจันทร์?

หลังจากการเดินทางของกาการิน ประธานาธิบดีเคนเนดีต้องเผชิญกับคำถามสำคัญว่าสหรัฐฯ จะสามารถทำอะไรได้บ้างเพื่อแซงหน้าโซเวียตในสงครามการแข่งขันทางอวกาศ เขาได้หารืออย่างเร่งด่วนกับบุคคลสำคัญหลายท่าน รวมถึงรองประธานาธิบดี ลินดอน บี. จอห์นสัน (Lyndon B. Johnson) ผู้บริหารองค์การบริหารการบินและอวกาศแห่งชาติ (NASA) เจมส์ เว็บบ์ (James Webb) และคณะที่ปรึกษาด้านวิทยาศาสตร์

ในการหารือเหล่านั้น มีข้อเสนอแนะหลายประการ เช่น การสร้างสถานีอวกาศ หรือการเดินทางไปยังดาวเคราะห์ใกล้เคียง แต่การไปดวงจันทร์นั้นถูกมองว่าเป็นเป้าหมายที่ “ยาก” พอที่จะสร้างความท้าทายอันยิ่งใหญ่ที่ไม่มีประเทศใดเคยทำได้มาก่อน และ “เป็นไปได้” ในเชิงเทคนิค หากทุ่มเททรัพยากรอย่างมหาศาล การเดินทางสู่ดวงจันทร์จึงไม่เพียงเป็นความก้าวหน้าทางวิทยาศาสตร์เท่านั้น แต่ยังเป็นสัญลักษณ์อันทรงพลังของความสามารถและอุดมการณ์ของสหรัฐฯ ที่จะสามารถรวมใจคนทั้งชาติให้มุ่งมั่นสู่เป้าหมายเดียวกัน

ประธานาธิบดีเคนเนดีสรุปว่าการส่งนักบินอวกาศชาวอเมริกันไปลงจอดบนดวงจันทร์และนำพวกเขากลับมาอย่างปลอดภัย “ก่อนสิ้นทศวรรษ” (ก่อนปี พ.ศ. 2513 หรือ ค.ศ. 1970) นั้นเป็นเป้าหมายที่ท้าทายอย่างยิ่ง แต่ก็เป็นไปได้สำหรับสหรัฐอเมริกา และจะเป็นการประกาศศักดาต่อประชาคมโลกอย่างแท้จริง

ความมุ่งมั่นและงบประมาณมหาศาล

การดำเนินตามเป้าหมายอันทะเยอทะยานนี้ต้องอาศัยการทุ่มเททั้งแรงกายแรงใจ กำลังคน และงบประมาณมหาศาล ซึ่งเทียบเท่ากับการก่อสร้างคลองปานามา (Panama Canal) และโครงการแมนฮัตตัน (Manhattan Project) ที่สร้างระเบิดปรมาณู โดยใช้งบประมาณของประเทศไปกว่า 25,000 ล้านดอลลาร์สหรัฐในขณะนั้น (เทียบเท่ากับหลายแสนล้านดอลลาร์ในปัจจุบัน)

โครงการอวกาศที่มีมนุษย์ควบคุมของ NASA ได้รับการออกแบบมาเพื่อเป็นบันไดทีละขั้นสู่ดวงจันทร์ โดยเริ่มจาก

• โครงการเมอร์คิวรี (Project Mercury): มุ่งเน้นการส่งมนุษย์คนแรกของสหรัฐฯ เข้าสู่วงโคจรและพิสูจน์ว่ามนุษย์สามารถอยู่รอดและทำงานในอวกาศได้
• โครงการเจมินี (Project Gemini): พัฒนาเทคนิคที่จำเป็นสำหรับการเดินทางสู่ดวงจันทร์ เช่น การเดินอวกาศ (spacewalk), การเชื่อมต่อยานอวกาศ (rendezvous and docking) และการใช้ชีวิตในอวกาศเป็นเวลานานขึ้น
• โครงการอะพอลโล (Apollo) เป็นหัวใจสำคัญของภารกิจสู่ดวงจันทร์ โดยมีการสร้างจรวดแซตเทิร์น 5 (Saturn V) ซึ่งเป็นจรวดที่ใหญ่และทรงพลังที่สุดในโลกในขณะนั้น ยานอวกาศอะพอลโลประกอบด้วยส่วนบริการ (Service Module) ส่วนบังคับการ (Command Module) และยานลงดวงจันทร์ (Lunar Module) บุคลากรกว่า 400,000 คนทั่วประเทศมีส่วนร่วมในโครงการนี้ ไม่ว่าจะเป็นนักวิทยาศาสตร์ วิศวกร ช่างเทคนิค และผู้บริหาร ทำให้เกิดการพัฒนาเทคโนโลยีและนวัตกรรมใหม่ๆ จำนวนมากที่ส่งผลกระทบต่ออุตสาหกรรมต่างๆ บนโลก

Apollo 11 และรอยเท้าบนดวงจันทร์ ความสำเร็จครั้งประวัติศาสตร์

ความมุ่งมั่นของเคนเนดีที่เริ่มต้นขึ้นด้วยสุนทรพจน์เมื่อ 8 ปีก่อนหน้านั้น ได้บรรลุผลสำเร็จในที่สุดเมื่อวันที่ 20 กรกฎาคม พ.ศ. 2512 (ค.ศ. 1969) เมื่อยานอะพอลโล 11 (Apollo 11) นำนักบินอวกาศ นีล อาร์มสตรอง (Neil Armstrong) และ บัซซ์ อัลดริน (Buzz Aldrin) ลงจอดบนพื้นผิวดวงจันทร์อย่างปลอดภัย ท่ามกลางสายตาของคนทั่วโลกที่เฝ้าชมการถ่ายทอดสดจากดวงจันทร์เป็นครั้งแรก ประโยคอันโด่งดังของอาร์มสตรองที่ว่า “นี่คือก้าวเล็กๆ ของมนุษย์คนหนึ่ง แต่เป็นการก้าวกระโดดอันยิ่งใหญ่ของมนุษยชาติ” (“That’s one small step for [a] man, one giant leap for mankind.”) ได้ถูกจารึกไว้ในประวัติศาสตร์

นอกจากเป้าหมายหลักในการส่งมนุษย์ไปดวงจันทร์แล้ว สุนทรพจน์ของเคนเนดียังระบุถึงเป้าหมายเพิ่มเติมอื่น ๆ ซึ่งรวมถึงการพัฒนาจรวดนิวเคลียร์โรเวอร์ (Rover nuclear rocket) สำหรับการเดินทางในอวกาศที่ไกลขึ้น, การเร่งใช้ดาวเทียมอวกาศสำหรับการสื่อสารทั่วโลก ซึ่งปูทางไปสู่ยุคของโทรคมนาคมยุคใหม่, และการจัดตั้งระบบดาวเทียมสำหรับการสังเกตการณ์สภาพอากาศทั่วโลก ซึ่งเป็นรากฐานของพยากรณ์อากาศที่แม่นยำในปัจจุบัน

การตัดสินใจของประธานาธิบดีเคนเนดีที่จะไปดวงจันทร์ ไม่ได้เป็นเพียงการตอบโต้ทางการเมืองเท่านั้น แต่ยังเป็นการจุดประกายจินตนาการของมนุษยชาติ สร้างแรงบันดาลใจให้คนรุ่นใหม่ใฝ่ฝันถึงการสำรวจอวกาศ และผลักดันให้เกิดการพัฒนาทางเทคโนโลยีอย่างก้าวกระโดด ซึ่งส่งผลดีต่อชีวิตประจำวันของเราในหลากหลายด้าน มรดกของโครงการอะพอลโลยังคงสืบทอดมาจนถึงทุกวันนี้ และยังคงเป็นเครื่องเตือนใจถึงสิ่งที่มนุษย์สามารถทำได้เมื่อมีความมุ่งมั่นและวิสัยทัศน์ที่ชัดเจน

ข้อมูลอ้างอิง: NASA

• The Decision to Go to the Moon