การเดินทางในอวกาศเป็นความฝันของมนุษย์มายาวนาน แต่การใช้ชีวิตในสภาพแวดล้อมที่ไร้แรงโน้มถ่วงนั้นท้าทายร่างกายและจิตใจอย่างมาก หนึ่งในปัจจัยสำคัญที่ส่งผลต่อสุขภาพและประสิทธิภาพของนักบินอวกาศคือ “การนอนหลับ” ที่เพียงพอและมีคุณภาพ เพื่อช่วยเหลือนักบินอวกาศในการรักษาสุขอนามัยการนอนหลับ องค์การนาซาได้นำอุปกรณ์ที่มีชื่อว่า แอคติวอทช์ สเปกตรัม (Actiwatch Spectrum) มาใช้
แอคติวอทช์ สเปกตรัม คืออะไร?
แอคติวอทช์ สเปกตรัม คืออุปกรณ์ติดตามการนอนหลับและตื่นที่สวมใส่บนข้อมือของ #นักบินอวกาศ มีลักษณะคล้ายนาฬิกาข้อมือทั่วไป ทำให้ไม่รบกวนการทำกิจกรรมในชีวิตประจำวัน ใช้งานได้อย่างสะดวกสบายในสภาพแวดล้อมที่หลากหลาย
อุปกรณ์นี้ทำงานโดยอาศัยหลักการของแอคติกราฟี (#actigraphy) ซึ่งเป็นการบันทึกการเคลื่อนไหวของร่างกาย แอคติวอทช์ สเปกตรัม มีเซ็นเซอร์ตรวจจับการเคลื่อนไหว (#accelerometer) ที่ไวต่อการเคลื่อนไหวของข้อมือ และยังมีเซ็นเซอร์วัดแสงในย่านสีต่าง ๆ เพื่อบันทึกข้อมูลปริมาณแสงที่นักบินอวกาศได้รับ
ข้อมูลที่บันทึกได้จากอุปกรณ์จะถูกนำมาวิเคราะห์ เพื่อประเมินรูปแบบการนอนหลับและตื่นของนักบินอวกาศ เช่น
- ระยะเวลาการนอนหลับทั้งหมด (Total Sleep Time)
- ประสิทธิภาพการนอนหลับ (Sleep Efficiency)
- ระยะเวลาที่ใช้ในการเข้าสู่การนอนหลับ (Sleep Onset Latency)
- จำนวนครั้งที่ตื่นในระหว่างการนอนหลับ (Number of Awakenings)
- เวลาที่ตื่นหลังจากเริ่มหลับ (Wake After Sleep Onset)
- รูปแบบกิจกรรมทางกาย (Physical Activity Patterns)
นอกจากนี้ อุปกรณ์ยังสามารถตรวจจับได้ว่ามีการถอดอุปกรณ์ออกจากข้อมือหรือไม่ เพื่อให้แน่ใจว่าข้อมูลที่ได้มีความน่าเชื่อถือ
การนอนหลับในอวกาศเป็นเรื่องที่ซับซ้อน เนื่องจากไม่มีช่วงกลางวันและกลางคืนที่ชัดเจนเหมือนบนโลก อีกทั้งสภาพแวดล้อมที่แปลกใหม่ยังส่งผลต่อวงจรการหลับ-ตื่นตามธรรมชาติของร่างกาย หรือที่เรียกว่า #วงจรชีวภาพ (circadian rhythm) การติดตามการนอนหลับของนักบินอวกาศจึงมีความสำคัญอย่างยิ่ง มาดูกันว่าประโยชน์ของแอคติวอทช์ สเปกตรัม ในอวกาศ มีอะไรบ้าง
- การประเมินสุขภาพและประสิทธิภาพ ข้อมูลการนอนหลับช่วยให้นักวิทยาศาสตร์และแพทย์สามารถประเมินสุขภาพของนักบินอวกาศได้แบบเรียลไทม์ และปรับตารางการทำงานหรือกิจกรรมต่าง ๆ เพื่อรักษาสมรรถภาพทางกายและจิตใจให้เหมาะสมกับภารกิจ
- การวิจัยทางวิทยาศาสตร์ แอคติวอทช์ สเปกตรัมเป็นส่วนหนึ่งของมาตรการมาตรฐานสำหรับการวิจัยสุขภาพมนุษย์ในสถานีอวกาศนานาชาติ (International Space Station – ISS) เพื่อศึกษาผลกระทบของการเดินทางในอวกาศต่อการนอนหลับและวงจรชีวภาพของมนุษย์ ข้อมูลที่ได้จะเป็นประโยชน์ในการวางแผนภารกิจระยะยาวในอนาคต เช่น การเดินทางไปยังดาวอังคาร
- การปรับปรุงสุขอนามัยการนอนหลับ จากข้อมูลที่ได้ ทีมแพทย์สามารถให้คำแนะนำแก่นักบินอวกาศในการปรับพฤติกรรมการนอนหลับ หรือใช้แสงบำบัดเพื่อช่วยให้ร่างกายปรับตัวเข้ากับสภาพแวดล้อมในอวกาศได้ดียิ่งขึ้น
อุปกรณ์ แอคติวอทช์ สเปกตรัม จึงเป็นเครื่องมือสำคัญที่ช่วยให้นักบินอวกาศสามารถรักษาสุขภาพและประสิทธิภาพในการปฏิบัติภารกิจที่ซับซ้อนในห้วงอวกาศอันกว้างใหญ่ได้สำเร็จ
ข้อมูลอ้างอิง: NASA
- Spaceflight Standard Measures: Actigraphy
