ผลการศึกษาล่าสุดที่เผยแพร่ในวารสารวิทยาศาสตร์ชั้นนำ ได้เสนอหลักฐานที่หนักแน่นขึ้นว่าองค์ประกอบพื้นฐานของสิ่งมีชีวิตอาจก่อตัวขึ้นในห้วงอวกาศ และถูกส่งมายังโลกของเราผ่านทางอุกกาบาต และอาจเปลี่ยนความเข้าใจของเราเกี่ยวกับจุดกำเนิดของมนุษยชาติไปตลอดกาล
การค้นพบนี้ท้าทายแนวคิดดั้งเดิมที่ว่า ชีวิตก่อกำเนิดขึ้นจากมหาสมุทรบนโลกในยุคแรกเริ่ม เมื่อประมาณ 4 พันล้านปีก่อน เต็มไปด้วยสารเคมีอย่างง่าย และเมื่อได้รับพลังงานจากธรรมชาติ ก็เกิดปฏิกิริยาเคมีที่ซับซ้อนขึ้นจนกลายเป็นโมเลกุลพื้นฐานของสิ่งมีชีวิต
ทีมนักวิทยาศาสตร์นานาชาติได้วิเคราะห์องค์ประกอบทางเคมีภายในอุกกาบาตชนิดคาร์บอนาเชียสคอนไดรต์ (carbonaceous chondrite) ซึ่งเป็นอุกกาบาตหินที่เก่าแก่และมีองค์ประกอบใกล้เคียงกับยุคแรกเริ่มของระบบสุริยะ จุดสำคัญของการศึกษาครั้งนี้คือการตรวจพบโมเลกุลอินทรีย์ที่ซับซ้อนหลายชนิด รวมถึงกรดอะมิโน (amino acid) และที่สำคัญคือ น้ำตาลไรโบส (Ribose) ซึ่งเป็นส่วนประกอบหลักของ อาร์เอ็นเอ (RNA – Ribonucleic acid)
“อาร์เอ็นเอ” เป็นโมเลกุลที่มีบทบาทสำคัญอย่างยิ่งในกระบวนการของสิ่งมีชีวิต นักวิทยาศาสตร์จำนวนมากเชื่อในสมมติฐานโลกอาร์เอ็นเอ (RNA World hypothesis) ซึ่งเสนอว่า อาร์เอ็นเอเคยเป็นโมเลกุลตั้งต้นของสิ่งมีชีวิต สามารถทำหน้าที่ทั้งเก็บข้อมูลทางพันธุกรรมเหมือนดีเอ็นเอ (DNA) และเป็นตัวเร่งปฏิกิริยาเคมีเหมือนโปรตีน ก่อนที่สิ่งมีชีวิตจะมีวิวัฒนาการที่ซับซ้อนขึ้น การค้นพบน้ำตาลไรโบสในอุกกาบาตจึงเป็นเหมือนการค้นพบชิ้นส่วนที่ขาดหายไปของปริศนาจุดกำเนิดสิ่งมีชีวิต
ดร. เอลานอร์ ไรเดอร์ (Dr. Eleanor Ryder) นักชีวดาราศาสตร์และหัวหน้าทีมวิจัย กล่าวว่า “การค้นพบของเราแสดงให้เห็นว่าวัตถุดิบที่จำเป็นต่อการสร้างชีวิต ไม่เพียงแต่มีอยู่ แต่ยังสามารถก่อตัวขึ้นได้ในสภาพแวดล้อมอันโหดร้ายของอวกาศ และสามารถเดินทางมาถึงดาวเคราะห์ได้อย่างปลอดภัยผ่านอุกกาบาต นี่เป็นเครื่องยืนยันว่าส่วนประกอบของชีวิตไม่ได้จำกัดอยู่แค่บนโลกของเรา”
การค้นพบนี้ช่วยเสริมความแข็งแกร่งให้กับสมมติฐานที่เรียกว่า แพนสเปิร์เมีย (Panspermia) ซึ่งเสนอว่า “เมล็ดพันธุ์” ของสิ่งมีชีวิต หรือองค์ประกอบทางเคมีที่จำเป็นต่อชีวิต สามารถแพร่กระจายไปทั่วจักรวาลโดยอาศัยดาวเคราะห์น้อยหรือดาวหางเป็นพาหนะ เมื่อวัตถุเหล่านี้พุ่งชนดาวเคราะห์ที่มีสภาพแวดล้อมเหมาะสมอย่างโลกในยุคแรก ก็อาจเป็นจุดเริ่มต้นของกระบวนการวิวัฒนาการของสิ่งมีชีวิตได้
ก่อนหน้านี้ ภารกิจสำรวจอวกาศอย่าง ฮายาบูสะ-2 (Hayabusa2) ขององค์การสำรวจอวกาศญี่ปุ่น (JAXA) และโอไซริส-เร็กซ์ (OSIRIS-REx) ขององค์การนาซา (NASA) ก็ได้ค้นพบกรดอะมิโนและสารอินทรีย์อื่นๆ บนตัวอย่างที่เก็บมาจากดาวเคราะห์น้อยเช่นกัน แต่การค้นพบน้ำตาลไรโบสครั้งล่าสุดนี้ ถือเป็นก้าวสำคัญที่ชี้ให้เห็นว่าองค์ประกอบที่ซับซ้อนยิ่งกว่าก็สามารถก่อตัวในอวกาศได้
ในอนาคต นักวิทยาศาสตร์จะยังคงวิเคราะห์ตัวอย่างจากอุกกาบาตและภารกิจสำรวจดาวเคราะห์น้อยต่อไป พร้อมทั้งใช้กล้องโทรทรรศน์อวกาศเจมส์ เวบบ์ เพื่อค้นหาร่องรอยของโมเลกุลเหล่านี้ในกลุ่มก๊าซที่ก่อตัวเป็นดาวเคราะห์ดวงอื่น ซึ่งอาจทำให้เราเข้าใกล้คำตอบของคำถามที่ยิ่งใหญ่ที่สุดข้อหนึ่งของมนุษยชาติที่ว่า “เรามาจากไหน” มากขึ้น และคำตอบนั้นอาจไม่ได้อยู่ใต้เท้าเรา แต่อยู่ท่ามกลางดวงดาวบนฟากฟ้าก็เป็นได้
ข้อมูลอ้างอิง: Universe Today
- New Findings Indicate that the Origin of Life Started in Space
