ความร่วมมือด้านอวกาศครั้งประวัติศาสตร์ของไทยกำลังเบ่งบานเหนือระดับผิวโลกขึ้นไปกว่า 400 กิโลเมตร เมื่อเหล่านักบินอวกาศชุดปัจจุบันบนสถานีอวกาศนานาชาติได้เริ่มเดินหน้าภารกิจติดตั้งและเปลี่ยนอุปกรณ์เพื่อทำการทดลองโครงการ “ผลึกเหลวในอวกาศของไทย” หรือ Thailand Liquid Crystals in Space (TLC) อย่างเต็มตัว เพื่อศึกษากระบวนการสร้างผลึกในสภาวะแรงโน้มถ่วงต่ำที่จะเป็นประโยชน์ต่อวงการอุตสาหกรรมในอนาคต
ภารกิจนี้เริ่มต้นขึ้นเมื่อ ไมค์ ฟิงก์ (Mike Fincke) นักบินอวกาศผู้เชี่ยวชาญจากองค์การนาซา (NASA) ได้ดำเนินการติดตั้งเพย์โหลด หรือชุดอุปกรณ์การทดลอง TLC เข้ากับกล้องจุลทรรศน์วิจัยประสิทธิภาพสูงที่ชื่อว่า เคอร์มิท (KERMIT) ซึ่งเปรียบเสมือนดวงตาอันคมชัดของสถานีอวกาศที่ใช้สำหรับการส่องดูวัตถุขนาดเล็กในระดับจุลภาค โดยไมค์ได้ทำการเปลี่ยนฟิลเตอร์ของกล้องจุลทรรศน์ให้เป็นฟิลเตอร์ชุดพิเศษที่ส่งขึ้นไปพร้อมกับโครงการ เพื่อให้เหมาะสมกับการตรวจวัดคุณสมบัติของผลึกเหลวโดยเฉพาะ
ความน่าสนใจของภารกิจนี้คือการได้รับความร่วมมือจากนักบินอวกาศถึง 5 คน ที่สลับสับเปลี่ยนกันมาดูแลและควบคุมการทดลองอย่างใกล้ชิด นำโดยผู้บัญชาการ ไมค์ ฟิงก์ ร่วมด้วย ซีนา การ์ดแมน (Zena Cardman) คริส วิลเลียมส์ (Chris Williams) และ จอนนี คิม (Jonny Kim) จากนาซา รวมถึง คิมิยะ ยูอิ (Kimiya Yui) นักบินอวกาศจากองค์การสำรวจอวกาศญี่ปุ่น (JAXA) ซึ่งการมีผู้เชี่ยวชาญจำนวนมากร่วมดูแลเช่นนี้ สะท้อนให้เห็นถึงความสำคัญและความละเอียดอ่อนของชุดการทดลองจากประเทศไทยชิ้นนี้ได้เป็นอย่างดี
สำหรับการดำเนินการทดลองนั้นมีกำหนดการตั้งแต่วันที่ 1 ธันวาคม พ.ศ. 2568 ไปจนถึงวันที่ 22 ธันวาคม พ.ศ. 2568 โดยจะใช้เวลาในการทดลองรวมทั้งสิ้น 120 ชั่วโมงบนสถานีอวกาศนานาชาติ ข้อมูลที่ได้จากการเฝ้าดูพฤติกรรมของผลึกเหลวในสภาวะที่ไม่มีแรงโน้มถ่วงมาคอยรบกวน จะช่วยให้นักวิทยาศาสตร์ไทยเข้าใจถึงการเรียงตัวของโมเลกุลในแบบที่ไม่สามารถทำได้บนโลก ซึ่งความรู้นี้อาจนำไปสู่การพัฒนาเทคโนโลยีจอแสดงผล หรือวัสดุสมัยใหม่ที่มีประสิทธิภาพสูงขึ้นอย่างก้าวกระโดด
โครงการ TLC เป็นการศึกษาผลึกเหลว (Liquid Crystals) ภายใต้สภาวะไร้แรงโน้มถ่วงบนสถานีอวกาศนานาชาติ (International Space Station, ISS) ซึ่งโครงการนี้ได้รับทุนสนับสนุนหลักในการสร้างเพย์โหลดเพื่อส่งขึ้นไปทดลองในอวกาศจากหน่วยบริหารและจัดการทุนด้านการพัฒนากำลังคน และทุนด้านการพัฒนาสถาบันอุดมศึกษา การวิจัยและการสร้างนวัตกรรม (บพค.) ตั้งแต่ปี 2566 – 2568 และมีการประสานความร่วมมือด้านงานวิจัยในอวกาศระหว่างคณาจารย์ผู้เชี่ยวชาญ ในสังกัดคณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ผู้เชี่ยวชาญจากสำนักงานพัฒนาเทคโนโลยีอวกาศและภูมิสารสนเทศ (องค์การมหาชน) และผู้เชี่ยวชาญจากองค์การบริหารการบินและอวกาศแห่งชาติ (องค์การนาซา, NASA) ประเทศสหรัฐอเมริกา และห้องปฏิบัติการแห่งชาติสหรัฐอเมริกาบนสถานีอวกาศนานาชาติ (ISS U.S. National Laboratory)
ข้อมูลอ้างอิง: Thailand Liquid Crystals in Space / NASA
