ทีมดาราศาสตร์ได้ค้นพบหลักฐานชิ้นสำคัญที่สร้างความฮือฮาให้กับวงการวิทยาศาสตร์ เมื่อพวกเขาตรวจพบ “นิวเคลียสคู่” (Double Nucleus) ที่ซ่อนตัวอยู่บริเวณใจกลางของกาแล็กซี NGC 4486B ซึ่งเป็นกาแล็กซีเพื่อนบ้านที่ตั้งอยู่ใกล้กับศูนย์กลางของกระจุกกาแล็กซีเวอร์โก (Virgo Cluster) การค้นพบนี้นับเป็นเรื่องที่หาได้ยากและช่วยเปิดมุมมองใหม่เกี่ยวกับช่วงสุดท้ายของปรากฏการณ์ “การรวมตัวกันของหลุมดำมวลยิ่งยวด” (Supermassive Black Hole Mergers) ซึ่งเป็นเหตุการณ์ทรงพลังที่กำหนดชะตาและรูปร่างของกาแล็กซีทั่วทั้งจักรวาล
จากการศึกษาล่าสุดที่เผยแพร่บนฐานข้อมูลงานวิจัย arXiv ทีมวิจัยได้ใช้เทคนิคการสังเกตการณ์ขั้นสูงทั้งทางด้านความสว่างและการเคลื่อนที่ของวัตถุ (Photometric and Kinematic observations) เพื่อเจาะลึกเข้าไปยังโครงสร้างภายในของ NGC 4486B ผลปรากฏว่าพวกเขาพบจุดสว่างที่แยกออกจากกันอย่างชัดเจนสองจุดบริเวณใจกลาง สิ่งนี้บ่งชี้อย่างหนักแน่นว่ากาแล็กซีแห่งนี้ซ่อนองค์ประกอบของกลุ่มดาวฤกษ์หนาแน่นไว้ถึงสองกลุ่ม ซึ่งแต่ละกลุ่มมีความเป็นไปได้สูงว่าจะเชื่อมโยงกับซากที่เหลืออยู่ของหลุมดำมวลยิ่งยวด
แม้ว่าเดิมที NGC 4486B จะถูกมองว่าเป็นกาแล็กซีทรงรีที่มีอายุมากและดูสงบนิ่ง แต่ข้อมูลใหม่กลับเผยให้เห็นความจริงที่ต่างออกไป การวัดค่าอย่างละเอียดแสดงให้เห็นความแตกต่างเล็กน้อยในการเคลื่อนที่และความสว่างของดาวฤกษ์รอบแกนกลาง ซึ่งสอดคล้องกับอิทธิพลของแรงโน้มถ่วงจากคู่หลุมดำที่เพิ่งรวมตัวกัน นิวเคลียสคู่ลักษณะนี้เป็นสิ่งที่พบได้ยากมากในกาแล็กซีใกล้เคียง ทำให้ NGC 4486B เปรียบเสมือนผู้ที่เก็บรักษาร่องรอยแห่งความโกลาหล หรือ “แผลเป็น” จากเหตุการณ์รุนแรงในอดีตเอาไว้ภายใต้รูปลักษณ์ที่ดูสงบเงียบ
ทีมวิจัยระบุว่า หลุมดำมวลยิ่งยวดที่ใจกลางของกาแล็กซีนี้ดูเหมือนจะเพิ่งผ่านการรวมตัวกันเมื่อไม่นานมานี้ในมาตราเวลาของเอกภพ ร่องรอยความปั่นป่วนทางพลวัตจึงยังไม่จางหายไป หรือที่เรียกว่าการผ่อนคลายทางพลวัต (Dynamical relaxation) ยังไม่สมบูรณ์ สิ่งนี้ทำให้ใจกลางของ NGC 4486B กลายเป็น “ห้องปฏิบัติการตามธรรมชาติ” ที่ล้ำค่าและหาได้ยากยิ่ง สำหรับการศึกษาสิ่งที่เกิดขึ้นหลังจากหลุมดำชนกัน ซึ่งปกติแล้วมักจะถูกบดบังด้วยฝุ่นหนา หรืออยู่ไกลโพ้นจนยากจะสังเกตการณ์ได้อย่างชัดเจน
การค้นพบครั้งนี้มีความสำคัญอย่างยิ่งต่อความเข้าใจเรื่องวิวัฒนาการของกาแล็กซี เพราะมันยืนยันว่ากิจกรรมของหลุมดำยังคงดำเนินต่อไปได้แม้ในกาแล็กซีที่ดูเหมือนจะหยุดนิ่งไปแล้ว นอกจากนี้ยังช่วยให้นักวิทยาศาสตร์สามารถนำข้อมูลจริงมาตรวจสอบเทียบกับแบบจำลองทฤษฎีเกี่ยวกับการเติบโตของหลุมดำได้ดียิ่งขึ้น รวมถึงยังเชื่อมโยงไปถึงความเป็นไปได้ในการตรวจจับคลื่นความโน้มถ่วง (Gravitational Waves) ในย่านความถี่ต่ำด้วยเครื่องมือยุคใหม่อย่าง LISA ในอนาคต NGC 4486B จึงเป็นเครื่องเตือนใจชั้นดีว่า แม้แต่กาแล็กซีที่ดูเงียบสงบที่สุด ก็อาจซุกซ่อนเสียงสะท้อนแห่งความรุนแรงในอดีตเอาไว้ และรอคอยให้เราเข้าไปค้นหาคำตอบ
ข้อมูลอ้างอิง: Daily Galaxy / arXiv:2512.14695
- Astronomers Uncover Mysterious Double Nucleus At The Heart Of Galaxy NGC 4486B
- JWST Observations of the Double Nucleus in NGC 4486B
